پنجم: قصد كردن به گوشتى كه بر حرام روييده باشد و گداختنِ آن به غمّ و اندوه تا پوست به استخوان چسبد و در ميانه گوشت تازه برويد.

ششم: الم طاعت رابه جسد چشانيدن چنانچه لذّت‌[1] معصيت را به آن چشانيده‌اى.

و بعد از اتيان به اين شش بگو: «اسْتَغْفِرِ اللَّهَ»[2].

و فرمودند: ترك گناه آسانتر از طلب توبه است. و بَسا شهوت ساعتى كه مورث حزن طويلى شود. و مرگْ دنيا را رسوا كرده و از براى هيچ عاقلى خوشى نگذاشته‌[3].

فصل [عمل آنچه براى تائب لازم است‌]

در[4] مصباح الشَّريعة از حضرت امام جعفر صادق 7 مروى است كه: توبه رشته‌[5] خدا و مدد[6] عنايت اوست. و ناچار است از براى بنده‌[7] مداومت نمودن بر توبه در هر حالى. و هر طايفه‌اى از مردم توبه‌اى دارند و[8] توبه پيغمبران از اضطراب روح و[9] باطن است. و توبه اوليا از خاطرهايى است كه تازه به تازه در دل خطور كند. و توبه برگزيدگان از نفس كشيدن به خوشى است. و توبه خاصّان از مشغول شدن به غير خداست. و توبه عوامّ از گناهان است. و هريك از اينها را معرفتى‌[10] و دانشى است در اصل توبه و در[11] منتهاى امر و شرح اين دور و دراز است.

امّا توبه عامّى آن است كه بشويد باطن خود را از گناهان به آب حسرت و اعتراف به جنايت در تمامى عمر و اعتقاد پشيمانى بر گذشته و خوف بر باقى مانده عمر.

[1] -s + و.

[2] - نهج البلاغة 4: 97. روضة الواعظين: 479.

[3] - الكافي 2: 451 ح 1. تحف العقول: 208.

[4] - در/s a و در.

[5] - رشته/a بر مشيّت.

[6] -a - مدد.

[7] -a s + از.

[8] -s a - و.

[9] -s a - و.

[10] - معرفتى/s a معرفت.

[11] - در/a s از.