نباشد.

و بيان آنچه گفته شد آن است كه دنيا مزرعه آخرت است و دل مانند زمين است و ايمان مانند تخم است و طاعتها جارى مجراى بيل زدنِ زمين و پاكيزه كردن آن از سنگها و كندن نهرها و آب آوردن به‌[1] زمين است. و دلى كه حريص به دنيا و مستغرق آن باشد مانند زمين شوره‌اى است كه تخم در آن نمو نكند. و روز قيامت روز درو است و هيچ درويد نخواهد شد مگر آنچه كاشته شده است. و هيچ زرعى نمو نمى‌كند مگر از تخم ايمان و كم است كه ايمان نفع‌[2] كند با پليدى قلب و بدى اخلاق چنانچه تخم در زمين شوره نمو نمى‌كند.

و سزاوار آن است كه امّيدى كه بنده به آمرزش مى‌دارد سنجيده شود به امّيد صاحب زرع، پس هر[3] كسى كه زمين پاكيزه‌اى تحصيل نموده تخم خوبى در آن بيفشاند و]m .a 47[ به هرچه محتاج باشد از تنقيه زمين از چيزى كه مانع روييدن تخم است به عمل آورد و در وقت خود آن را آب‌[4] بدهد و بعد از آن بنشيند و از فضل خدا منتظر دفع آفتهاى مفسده باشد تا هنگامى كه زرع تمام شود و به‌[5] نهايت برسد، اين انتظار را رجا مى‌گويند. و اگر تخم را در زمين شوره‌[6] بلندى كه آب به آن نرسد بكارد و مشغول تربيت تخم به هيچ وجه نشود و منتظر درو باشد[7]، اين انتظار را حماقت و غرور مى‌گويند نه رجا. و اگر تخم را در زمين پاكيزه‌اى بيفشاند امّا آبش ندهد و منتظر آب باران باشد در جايى كه باران غالب نباشد و ممتنع نيز نباشد[8]، اين انتظار را تمنّى مى‌گويند نه رجا.

[1] - به/s a بر.

[2] - نفع/a منع!

[3] -a - هر.

[4] - را آب/a آب را.

[5] -s a - به.

[6] - شوره/a شوره‌زارى.

[7] -a + و.

[8] -a + و.