باعث هَوى‌ حاصل مى‌شود از شياطينى‌[1] كه مددكار دشمنان خدايند، پس اگر باعث دين ثابت باشد به مدد ملائكه تا آنكه بر باعث هَوى‌ غالب شود]m .a 86[ و بر مخالفت آن باقى بماند صاحب آن ملحق به صابران خواهد شد. و اگر ترك يارى كند و ضعيف شود تا هَوى‌ غالب شود و در دفع آن صبر نكند ملحق به اتباع شياطين مى‌شود. و اين ثبات به قوّت معرفتى مى‌باشد كه آن را ايمان مى‌نامند و آن عبارت است از يقين داشتن به‌[2] آنكه هَوى‌ دشمنى است كه‌[3] راهزن سالكان راه خداست.

و خداى عزّ وجلّ جماعت صابران را به وصفهاى بسيار موصوف ساخته و[4] در قرآن مجيد مكرّر صبر[5] را ياد كرده و بسيارى از خيرات و درجات را نسبت به صبر داده و ثمره صبر گردانيده، پس فرموده: «وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا»[6] يعنى گردانيده‌ايم ايشان را پيشوايانى كه به فرمان ما هدايت مردم را مى‌كنند[7] و اين از آن راه است كه صابر بودند.

و فرموده‌[8]: «وَ تَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنى‌ عَلى‌ بَنِي إِسْرائِيلَ بِما صَبَرُوا»[9] يعنى به سبب آنكه بنى اسرائيل صابر بودند ايشان را انبيا و ائمّه گردانيديم.

و فرموده: «وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ»[10] يعنى جزا مى‌دهيم ما صابران را به بهتر از آنچه عمل مى‌نمودند.

و فرموده: «أُولئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِما صَبَرُوا»[11] يعنى آن جماعت به سبب صبرى كه كردند دو برابر ثواب داده خواهند شد.

[1] - شياطينى/a شياطين.

[2] - به/m با.

[3] -s - كه.

[4] -a - و.

[5] - صبر/s a صبرها.

[6] - سجده: 24.

[7] - مى‌كنند/s a مى‌كند.

[8] - فرموده/a فرمودند.

[9] - اعراف: 137.

[10] - نحل: 96.

[11] - قصص: 54.