افروخته مى‌شود و مقاديرى كه خاموش مى‌گردد.»[1] وى همچنين تصريح مى‌كند «همه اشيا با آتش و آتش با همه اشيا مبادله مى‌شوند؛ همان‌گونه كه كالا با پول و پول با كالا مبادله مى‌شود.»[2]

ارسطو[3] و سيمپليكيوس اين نظريه را پذيرفته‌اند كه هراكليتوس آتش را به عنوان اصل نخستين (آرخه) و پايه قرار داد؛ زيرا مى‌تواند بهترين نمودار مفهوم جريان و تغيير باشد.

امپدوكلس (انباذقس)

فلاسفه نامبرده پيش از او، غالباً عقيده داشتند نوعى ماده مى‌تواند به نوع ديگر مبدل شود؛ اما از نظر امپدوكلس‌[4] چهار نوع اساسى و ازلى (امر موسوم به عناصر چهارگانه) وجود دارد كه عبارت‌اند از خاك، هوا، آتش و آب. اين چهار عنصر، از نظر وى قابل تبديل به يكديگر نيستند. عشق‌[5] اين‌

عامل غيرجسمانى، باعث اتحاد و درهم‌آميختن عناصر مذكور مى‌شود عامل نفرت باعث افتراق آنها. اختلاط عناصر، اشياى عالم را مى‌سازد و افتراق آن‌ها، باعث از ميان رفتن اشيا مى‌شود؛ لذا عناصر «ريشه‌هاى‌

[1] - نومينوس، قطعه 30 به نقل از تاريخ فلسفه كاپلستون، ص 53.

[2] - همان قطعه 90.

[3] - مابعد؛489 a ، 7. و نيز: تفسير فيزيك ارسطو، 33، 23.

[4] -Empedocles .

[5] - تاريخ فلسفه، ج 1، ص 78.