و همچنان‌كه ايشان، تأكيد كرده است‌[1] قوه را عرض بدانيم. در اين‌صورت به‌جاى برهان فصل و وصل، كافى است برهان قوه و فعل را بيان كنيم و اين مقدمه را كه جسم، قوه تبديل به اشيا را دارد، تبديل به مقدمه أخص از آن كنيم و بگوييم جسم، قوه انفصال را دارد و جسم منفصل شده قابليت و قوه اتصال به جسم ديگر را دارد.

به هر حال با توجه به مبانى قائلين به دو برهان، واضح است كه برهان فصل و وصل، چندان استقلالى از برهان قوه و فعل ندارد.

2- قوه و استعداد در هر جسمى، صفت عينى است كه البته مانند عرضيات نه‌گانه كه ماهيت مجزا داشته باشد، نيست، بلكه تعيين موصوف است. همان‌طور كه در بخش قوه و فعل بيان شد، عروض آن عروضى تحليلى است و اقتضايى است كه ناشى از نحوه وجود مادى است اين اقتضا در چيزى كه هيچ‌گونه فعليتى ندارد و بالقوه محض (هيولاى اولى) است نمى‌تواند وجود داشته باشد.

علامه طباطبايى (ره)، امكان استعدادى را به دليل شدت و ضعف آن، صفتى خارجى مى‌داند.

ماده به واسطه امكان با دورى- نزديكى، متصف مى‌شود و اين خود گواه ديگرى بر وجود خارجى، «امكان» مى‌باشد؛ زيرا اين دورى و نزديكى‌

[1] - همان، ص 11.