[ملحقات باب سوم‌]

فصل‌

رتبه رضا بسيار بر رتبه صبر برترى دارد بلكه محققين گفته‌اند:

صبر در برابر رضا مانند معصيت در برابر طاعت است (يعنى همان گونه كه معصيت و طاعت ضد يك ديگرند صبر و رضا نيز ضد يك ديگرند) زيرا لازمه دوستى و محبت اين است كه بلا ديده از بلا لذت ببرد زيرا او بلا را دليل بر عنايت و توجه محبوب مى‌داند و از الطاف خاصه محبوب مى‌شمارد، در نتيجه نه تنها ناراحت نمى‌شود بلكه به هنگام بلا قرب و انسش به محبوب زيادتر مى گردد. در صورتى كه لازمه صبر اين است كه از بلا ناراحت شود و آن را مشكل قلمداد نمايد ولى در برابر ناراحتى و سختى، صبر و تحمل كند و ناراحت شدن با انس محبوب منافات دارد. با اين بيان روشن گرديد كه محبت و صبر با يك ديگر منافات دارند و ضد يك ديگرند.

نيز صبر اظهار قدرت نمودن است و اين در مسلك محبت از بدترين منكرات و زشتى‌ها است و از آشكارترين علامات عداوت و دشمنى است همان گونه كه شاعر گفت: