قبول نمود. سيد چون به مهمانى آنجماعت ميرفت در راه با يكى از اولياء اللّه كه بروايت رساله خ خ مستورات‌[1] حضرت خضر بود ملاقات نمود آن بزرگ دانه چند از خ خ حب الملوك‌[2] را در دهان سيد نهاد و بدون گفتن چيزى از او جدا شد. پس درين دعوت سيد را در شربت زهر خوراندند. سيد ناراحت گرديده زود بحجره خود بازگشت و در حال از تاثير حب الملوك قى و اسهال پديد آمد و از هلاكت باز ماند. ولى اثر آن زهر همه عمر باقى ماند و سالى يكبار ورم ميكرد و زرد آب جارى ميشد و سپس مى‌خشكيد.

از آن به بعد على همدانى از معاشرت با علماى سوء احتراز ميجسته و در رساله عربى خود بنام فى علماء الدين مينويسد كه علماى واقعى آنكسانند كه از علم و تقوى و تزكيه نفس بهره‌مندند نه مدعيان اطلاعاتى چند كه قلوبرابى اصلاح گذاشته‌اند.

بعضى از سلاطين و امرا سيد را مورد آزمايش قرار ميداده‌اند مثلا[3] پادشاهى در مقابل حق‌گويى سيد او را تهديد ميكرد و اسب‌هاى مسين و فولادى را داغ ميكرد و ميگفت اگر از حقگوئى باز نمانى و نسبت به تجملات دربار من احترام نميگزارى ترا بر يكى از اين اسب‌هاى آتشين مينشانم- سيد باين تهديدها اعتنا نميكرد و در نتيجه روزى آن پادشاه در حلقه مريدان او درآمد.

صاحب رساله- خ خ مستورات‌[4] اين واقعه را به حاكم بلخ منسوب كرده مينويسد كه اسب‌هاى فلزى مذكور را هرچند داغ ميكردند آنها در صورت كره زمهرير سرد ميگشتند و با ديدن اين كرامت فوق العاده سيد پادشاه مذكور معذرت خواست و از كرده خود نادم و تائب گرديد. و اللّه اعلم بالصواب.

آرامگاه سيد على، همدانى درختلان (كولاب فعلى)

آرامگاه سيد على، همدانى درختلان (كولاب فعلى)

[1] - مستورات ع برگ 51.

[2] - ماهودانه( فرهنگ نفيسى ج 2 ص 199) برگ شيردار كه مسهل قوى است( فرهنگ عميد ص 1025) مسهل سخت و گاهى كشنده است( لغت‌نامه دهخدا شماره 148 ص 200)

[3] - خ- م( با) برگ 96 ب.

[4] - خ- م( با) برگ 96 ب.