است و شعبه‌ايست از علم تصوف و توحيده».[1]

و باز مى‌خوانيم:

«جوانمردى منحصر در دو صفت است: يكى نفع به دوستان رسانيدن و آن به سخاوت حاصل شود و دوم ضرر دشمنان از ايشان باز داشتن، و آن به شجاعت وجود گيرد ... فاى فتوت دليل فناست- تا سالك از صفات خود فانى نشود، به صفات دوست باقى نتواند شد- تاى اول دليل تجريد است- واو فتوت دليل وفاست يعنى نگاه داشتن آداب ظاهر و باطن، و تاى دوم دليل ترك ما سوى اللّه است».[2]

شيخ شهاب الدين عمر سهروردى (م 632 ه) در فتوت‌نامه خود دوازده ركن فتوت را به اين‌گونه ياد مى‌كند: بند كردن شهوت جنسى، بند كردن شهوت شكم، بند كردن زبان، بند كردن سمع و بصر، بند كردن دست و قدم، بند كردن حرص و امل، سخاوت، كرم، تواضع، عفو، نيستى و هوشيارى در مقام وصلت و قربت و مجاهدت. شيخ هريك از اركان مزبور را توضيح داده و در فتوت نامه ديگر خود نيز مى‌نويسد:

«فتوت را از فتوى گرفته‌اند و معنى فتوى آنست كه هركارى كه خواهد كردن، و بهر شغل و عمل كه مشغول خواهد شدن، اگر متردد بود كه آيا اين كار توان كردن و بدين مهمات توان مشغول شدن، و آيا مصلحت هست يا نه و بيند كه بعضى گويند مصلحت هست بكن و بعضى گويند مصلحت نيست مكن- چون در كار عاجز ماند، نزد قاضى يا عدل و داد رود يا نزد دانشمند فاضل يا نزد مفتى با فتوى كه بكمال علم و ادب و عمل رسيده باشد و يا نزد صاحب فتوتى كه بانواع علم و حكمت آراسته بود، پس مشورت كند و بگويد كه مرا چنين و چنين مشكلى افتاده است، و يا سوگندى خورده‌ام و يا كارى و

[1] - فتوت‌نامه سلطانى تاليف ملا حسين واعظ كاشفى سبزوارى با مقدمه دكتر محجوب ص 5.

[2] - ايضا، ص 22- 28.