(چنانكه صاحب لباس آنرا باز مى‌كند و مى‌بندد) اى كوفه اگر جز تو كه فتنه‌هايت برخاسته چيزى در دستم نماند پس خدا تو را لعنت كند.

راجع به آينده كوفه فرمود: «كانّى بك يا كوفة تمدّين مدّ الاديم العكاظى، تعركين بالنوازل و تركبين بالزلازل» خ 47 86 اى كوفه گويا مى‌بينم كه مانند چرم بازار عكاظ گستره شده و با شدائد و آشوبها سائيده مى‌شوى، اشاره به آشوبهاى كوفه بعد از خودش است، رجوع شود به «عكظ» «اهل الكوفه» خ 97 و نامه 1 آمده است و نيز در رابطه با آشوبهاى كوفه فرموده: «و كم يخرق الكوفة من قاصف و يمرّ عليها من عاصف و عن قليل تلتفّ القرون بالقرون و يحصد القائم و يحطم المحصود» خ 101 147، اگر فتنه‌هاى كوفه را در زمان خوارج، حجّاج و غيره در نظر بياوريم خواهيم ديد كه خبرهاى آن حضرت چطور پياده شده است.

و على الظاهر درباره استيلاء عبد الملك مروان فرموده: «لكانّى انظر الى ضلّيل قد نعق بالشام و فحص براياته فى ضواحى كوفان فاذا فغرت فاغرته و اشتدّت شكيمته... عضّت الفتنة ابنائها بانيابها» خ 101 147، گويا مينگرم به مردى بسيار گمراه كه در شام نعره زده و پرچمهاى خويش را در نواحى كوفه پخش كرده است و چون دهان فتنه باز شود و لگامش در دهان قوّت گيرد، فتنه با دندانهاى خود اهل فتنه را خرد خواهد كرد، نظير اين كلام در خ 138 196 نيز آمده است: «كانى به قد نعق بالشام و فحص براياته فى ضواحى كوفان...»

كوكب

ستاره. جمع آن كواكب است كه فقط سه بار در «نهج» آمده است، در پيشامدهاى ناشكرى يارانش و اينكه ظالمان را بر خود مسلّط خواهند كرد فرموده است: «و ايم الله لو فرقّوكم تحت كلّ كوكب لجمعكم الله لشرّ يوم لهم» خ 106 154، ابن ميثم در معنى آن فرموده: به خدا قسم اگر بنى اميه شما را براى خلاص شدن از عذاب زير هر ستاره‌اى پراكنده گرداند، باز خدا شما را براى شرّ و عذاب روز (خلافت) آنها جمع خواهد كرد، محمد عبده آنرا به طور «قيل» آورده است و خود گويد: شما براى كوبيدن ظالمان جمع خواهيد شد و آنها قدرت‌