درباره ملخ فرموده: «خلق لها عينين حمراوين و اسرج لها حدقتين قمراوين و جعل لها السمع الخفى و فتح لها الفم السوّى» خ 185 271، خداوند براى او دو چشم قرمز آفريد و دو حدقه نور دهنده در سر او روشن كرد، و براى او گوش پنهان قرار داد و دهان مناسب با بدنش باز كرد «ليله قمراء» شبى را گويند كه ماه آنرا روشن كرده است گوئى هر چشم ملخ يك شب مهتابى است

قمش

جمع كردن.:

«قمش الشى‌ء: جمعه»

آن تنها يك بار در «نهج» يافته است درباره قضات نا اهل فرموده: «و رجل قمش جهلا، موضع فى جهّال الامّة، عاد فى اغباش الفتنة... قد سمّاه اشباه الناس عالما و ليس به» خ 17 59 و مرد ديگرى كه مجهولاتى جمع كرده در ميان جهّال با خيانت حركت مى‌كند، رونده است در تاريكيهاى فتنه كه نامردان او را عالم مى‌دانند ولى عالم نيست

قمص

قمص و قموص آنستكه اسب هر دو پاى اوّل خود را بلند كرده و به جلو اندازد:

«قمص الفرس... رفع يديه معا و طرحهما معا»

«تقمّص» قميص و پيراهن پوشيدن است

«تقمّص الولاية: لبسها»

از اين ماده دو مورد در «نهج» آمده است.

درباره دنيا فرموده: «حتّى اذا انس نافرها و اطمأنّ ناكرها قمصت بارجلها و قنصت باحبلها... و اعلقت المرء اوهاق المنّية» خ 83 108 تا چون نفرت كننده با او انس گرفت و مكروه دارنده به آن اطمينان پيدا كرد با هر چهار پاى خودش برخيزد و بر گردن انسان ريسمانهاى مرگ را مى‌بندد.

درباره غصب خلافت فرموده: «اما و الله لقد تقمّصها فلان و انّه ليعلم ان محلّى منها محلّ القطب من الرحا...» خ 3 48 يعنى ابو بكر خلافت را مانند لباس پوشيد با آنكه مى‌دانست موقعيّت من براى خلافت مانند استوانه نسبت به سنگ آسيا است

قمع

قهر كردن. ذليل كردن، دفع كردن، مواردى از آن در «نهج» آمده است، درباره رجال حق فرموده: «فهم بين شريد ناد و خائف مقموع و ساكت مكعوم و داع مخلص» خ 32 75، آنها بعضى دور شده و گريزان از مردم و بعضى در خوف است و قهر شده و بعضى ساكت و دهان بسته و بعضى دعوت كننده به خوبى از روى اخلاص است.