نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 684
مىشود،
به يارانش در صفين فرموده: «و عليكم بهذا السواد
الاعظم و الرواق المطنّب فاضربوا ثبجه فان الشيطان كامن فى كسره» خ 66 97،
حمله كنيد به اين سياهى بزرگ (اهل شام) و اين خيمه طنابدار (خيمه معاويه) را،
بزنيد از وسط آن، كه شيطان در پائين آن موضع گرفته است
طهر
مثل قفل
پاكى. در لغت آمده:
«طهر
طهرا و طهورا: ضدّ نجس»
«طهور»:
پاكى و پاك كننده، اسم و مصدر هر دو آمده است. «تطهّر» از باب تفعّل: پاك شدن
«تطهير» پاك كردن، نه مورد از اين ماده در «نهج» آمده است، درباره معاويه فرموده: «و ساجهد فى ان اطهّر الارض من هذا الشخص المعكوس و الجسم
المركوس» نامه 45 419، حتما سعى مىكنم كه زمين را پاك كنم از اين شخص
وارونه و از اين جسد كجانديش. در مقام موعظه فرموده: «فتأسّ
بنبيّك الاطيب الاطهر- صلّى الله عليه و آله- فانّ فيه اسوة لمن تأسىّ» خ
16 227، اقتدا كن به پيامبر پاكيزهتر و پاكترت، كه در او سرمشقى هست بر هر اقتدا
كننده.
درباره
انبياء : فرموده: «تناسختهم كرائم الاصلاب
الى مطهّرات الارحام كلّما مضى منهم سلف قام منهم بدين الله خلف» خ 94 139،
نقل كرده آنها را اصلاب كريمه به ارحام پاك، هر وقت گذشتهاى از آنها رحلت كرد،
جانشينى از آنها براى دين خدا به پا خاست
طوح
هلاكت،
رفتن، ساقط شدن. و به قولى مشرف شدن به هلاكت، سه مورد و از آن در «نهج» آمده است،
چنانكه فرموده: «ضرب بالمشرّفية... تطيع السواعد و
الاقدام» خ 34 79 زدن با شمشير مشرفى كه بازوها و پاها را ساقط كند.
در نصيحت
به خوارج فرموده: «فانا نذير لم ان تصبحوا صرعى باثناء
هذا النهر... قد طوّحت بكم الدار و احتلبتكم المقدار» خ 36 80، من شما را
مىترسانم از اينكه انداختهها (جسدهاى انداخته شده) باشيد در وسط اين نهر،
خانههايتان شما را بيرون انداخته و قضاى الهى شما را در دام انداخته است
طود
كوه
بزرگ.
«الطود:
الجبل العظيم»
جمع آن
اطواد است و فقط دوبار در «نهج» ديده مىشود، درباره سيل عرم فرموده: «حيث لم تسلم عليه قارّة و لم تثبت عليه اكمة و لم يردّ سننه
رصّ طود و لاحداب ارض» خ 166 241، يعنى: جائيكه در آن سيل، زمين هوارى
سالم، و تپّهاى در جاى خود نيايستاد و جريان آن را نه تلاصق كوهى بازداشت و نه
ارتفاع زمينى. درباره زمين فرموده: «و متونها و اطوادها» خ
طور
به فتح
اول- نزديك شدن
«لا اطور
به» به آن نزديك نمىشوم
و نيز
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 684