نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 683
درباره
اينكه ظلم و كبر از آلات فريفتن شيطان است فرموده: «فانّها
مصيدة ابليس... فما تكدى ابدا و لا تشوى احدا لا عالما لعلمه و لا مقّلا فى طمره»
خ 192 294، آنها آلات شكار شيطان است، هيچ وقت عاجز نمىشنوند و از كسى خطا
نمىكنند.
نه از
عالمى در اثر علمش و نه از فقيرى در اثر لباس كهنهاش (كجا مانده جاهل و يا
ثروتمند باشد)
طمس
طمس و
طموس محو و كهنه شدن و كهنه كردن، لازم و متعدى هر دو آمده است آن فقط يك بار در
«نهج» ديده مىشود درباره جاهليت فرموده: «ارسله و
اعلام الهدى دارسة و مناهج الدين طامسة» خ 195 308 خدا او را در وقتى
فرستاد كه نشانههاى هدايت كهنه و راههاى دين محو شده بود
طمع
اميد.
طبرسى
فرمايد: طمع: علاقه نفس است به نفع مظنون
نظير آن
است: امل و رجاء و نقيض آن يأس است از اين ماده موارد زيادى در «نهج» آمده است،
جمع آن اطماع آيد.
«طماعية»
به معنى طمع است درباره شيطان فرموده: «و استحكمت
الطماعية منه فيكم» 192 288 و محكم شد طمع شيطان در شما
«مطمع»:
چيزيكه در آن طمع مىكنند (طمع شده) جمع آن مطامع است چنانكه فرموده: «اكثر مصارع العقول تحت بروق المطامع» حكمت 219،
بيشترين قتلگاههاى عقول زير برق چيزهاى طمع شده است.
طمن
اطمينان:
سكون و آرامش خاطر،
راغب
گويد: آن آرامش خاطر بعد از پريشانى است
سيزده
مورد از اين ماده در «نهج» آمده است «طمأنينه» نيز به معنى اطمينان است
«طامن
الشىء» يعنى شىء را آرام كرد و پائين آورد
در وصف
آنكه دنيا را با كار آخرت به دست مىآورد فرموده: «قد
طامن من نفسه و قارب من خطوه... و اتّخذ ستر الله ذريعة الى المعصية» خ 32
75 يعنى نفس خود را پائين آورده (ذليل كرده) قدمهايش را نزديك هم نموده و پرده
پوشى خدا را وسيله گناه قرار داده است.
«و اطمأّنت صفاتهم»
خ 33 77 يعنى سنگها و زير پاهايشان آرام و محكم گرديد، در حكمت 384 فرموده: «و الطمأنينة الى كلّ احد قبل الاختبار له عجز» اطمينان
به هر كس پيش از امتحان او ناتوانى است
طنب
(مثل
شتر) ريسمان طويلى كه سراپردهها با آن بسته مىشوند و نيز ريسمانى كه به ميخ
مىبندند، جمع آن اطناب است و آن فقط يكبار در «نهج» ديده
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 683