نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1058
فاقتصروا بها على الفرائض» حكمت 312، قلوب انسانها ميل و اكراه دارند اگر قلوب به عبادت ميل پيدا
كردند آنها را وادار به نوافل و مستحبّات بكنيد و اگر برگردند و اكراه داشته باشند
فقط به واجبات اكتفا نمائيد، هر انسان در خودش ابن اقبال و ادبار را امتحان كرده
است.
نفى
كنار
كردن. دفع كردن زايل كردن، مواردى از آن در «نهج» آمده است، درباره حجّ و عمره
فرموده: «و حجّ البيت و اعتماره فانها ينفيان الفقر و
يرحضان الذنب» خ 110 193، و حج بيت الله و عمره آن فقر را زايل مىكنند و
گناه را از بين مىبرند، درباره زمان بعد از خودش فرموده: «فالكتاب يومئذ و اهله طريدان منفيّان» خ 147 205 قرآن و اهل قرآن
در آن روز رانده شده و كنار شدهاند، درباره حق تعالى فرموده: «و كمال الاخلاص له نفى الصفات عنه» خ 1 39، منظور
صفات زائد بر ذات است نه صفات ذات كه متحد با ذات و عين ذات حق تعالى است.
نقب
سوراخ
كردن و سوراخ، مصدر و اسم هر دو آمده است،
راغب در
مفردات گويد: نقب در ديوار و پوست مانند «ثقب» در چوب است
سه مورد
از اين ماده در «نهج» آمده است، درباره رفتن به بصره فرموده: «و انّ مسيرى هذا لمثلها فلا يقبنّ الباطل حتى يخرج الحق من
جنبه» خ 33 77، اين رفتن من به بصره مانند رفتن در جنگ با رسول خدا 6 است، باطل را سوراخ مىكنم و مىشكافم كه حق از پهلوى آن خارج
شود، گويا باطل پردهاى بر روى حق است كه شكافته شده و حق از گوشه آن مشاهده
مىشود.
نقاب به
معنى نقاب زن است كه با آن چهره خود را مىپوشاند و هم جمع نقب به معنى سوراخهاست،
چنانكه فرموده: «و اقام رصدا من الشهب الثواقب على
نقابها و امسكها من ان تمور فى خرق الهواء...» خ 91 128 و نگهبانى از
شهابهاى سوراخ كننده در سوراخها و شكافهاى آسمان قرار داد. در باره شتران صدقه
مىنويسد: «و ليرفّه على اللاغب و ليستأن بالنقب و
الظالع» نامه 25 381 نقب به فتح نون و كسر قاف شترى است كه سم پايش سوراخ
شده است يعنى استراحت دهد به شتر خسته، و مدارا كند با شتريكه پايش زخمى و
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 2 صفحه : 1058