نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 98
را از
آفريدهاش باز نداشته است. همچنين است جمله: «و لم
يؤده منها خلق ما خلقه و برأه» خ 186، 276 از اين ماده فقط دو مورد در
«نهج» به كار رفته است.
اَوَد:
(بر وزن شرف) كجى، زحمت، تلاش
در اقرب
الموارد آمده: «الاود: الاعوجاج و الكدّ و التّعب»
اين لفظ
هفت بار در «نهج» مورد استعمال قرار گرفته است: پس از آنكه فرق آنحضرت توسط اشقى
الاشقياء شكافته شد فرمود:
«ملكتنى عينى و انا جالس فسنح لى رسول الله 6 فقلت يا رسول الله ماذا لقيت من امّتك من الأود و اللدد» فقال: «ادع عليهم» خ
70، 99، نشسته بودم خوابم ربود، رسول خدا ص در خواب از كنارم گذشت گفتم يا رسول
الله چقدر انحراف و خصومت كه از امتّت ديدم فرمود: بر آنها نفرين كن. آنگاه كه
طلحه و زبير به آنحضرت گفتند: با تو بيعت مىكنيم بشرط آنكه شريك تو در كار خلافت
باشيم فرمود: «لا. و لكنّكما شريكان فى القّوة و
الاستعانة و عونان على العجز و الاود» حكمت 202 در اينجا منظور از «اود»
كار مشكل و سخت است يعنى: نه بلكه شما شريكان من هستيد در نيرومندى و يارى، و
ياران من هستيد بر ناتوانى و كار مشكل. و در توبيخ اصحابش فرمود: «و انّى لعالم بما يصلحكم و يقيم اودكم و لكّنى لا ارى.
اصلاحكم بافساد نفسى اضرع الله خدودكم و اتعس جدودكم» خ 69، 99، من مىدانم كدام عمل شما را
اصلاح مىكند، و كجىتان را راست مىنمايد ولى نمىخواهم شما را اصلاح كنم با فاسد
كردن خودم، خداوند ذلّت را در قيافهتان وارد كند، و تازهتان را تباه گرداند،
منظور از «جدود» حظوظ و نصيبهاست. كلام امام دنيائى از حقائق را در بر دارد كلام
ذيل در نهج البلاغه قابل دقت و معركة الاراء است آنحضرت در خطبه 28، 350 چنين
فرموده است: «لله بلاد فلان فلقد قوّم الاود و داوى
العمد و اقام السنة و خلّف الفتنة، ذهب نقىّ الثوب، قليل العيب أصاب خيرها و سبق
شرّها ادىّ الى الله
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 98