تعبير «الائمة من قريش...» همانند تعبير نهج البلاغه در مسند احمد ج 4 صفحه 241 و ج 3، 129، 183، نيز نقل شده است و نيز خوب است كه بدانيم: محمد عبده از تفسير اين سخن چنان گذشته كه گوئى آنرا نديده است زيرا در صورت تعرّض لازم بود كلام ابن ابى الحديد را بگويد.

بهر حال اين سخن صريح است كه امامت منصب خدائى است، و مانند نبوت، انتخاب مردم در آن راه ندارد چنانكه صريح عقيده شيعه است.

امامان نمايندگان خدا در زمين هستند.

پس از قتل عثمان بن عفّان كه خلافت به آنحضرت رسيد، ضمن خطبه‌اى چنين فرمود:

«قد طلع طالع و لمع لامع و لاح لائح و اعتدل مائل و استبدل الله بقوم قوما و بيوم يوما و انتظرنا الغير انتظار المجدب المطر و انما الائمّة قوام الله على خلقه و عرفائه على عباده و لا يدخل الجنّة الّا من عرفهم و عرفوه و لا يدخل النار الا من انكرهم و انكروه» خ 152، 212 منظور از طالع و لامع و لائح خود آنحضرت است و منظور از مائل و منحرف، خلافت عثمان است يعنى طالعى مانند نور طلوع كرده، و نورانيتى برق زد و آشكار شونده‌اى آشكار گرديد و حكومت منحرفى به اعتدال در آمد، خداوند مرا و يارانم را به جاى عثمان و ياران او عوض گرفت و روزى را در جاى روزى قرار داد.

ما منتظر تغيير ايام و پيشامدها بوديم چنانكه قحطى زده در انتظار باران باشد حقيقت اين است كه امامان ولىّ امر خدا، بر خلقند، نمايندگان خدا بر مردم‌اند فقط كسى به بهشت داخل مى‌شود كه امامان را بشناسد و امامان او را بشناسند. و به جهنم داخل نمى‌شود مگر انكه امامان را نشناسد و امامان او را نشناسند. ناگفته نماند: عرفاء جمع عريف به معنى نقيب و رئيس است. اين كلام با يك بيان لطيف مى‌گويد: امامت منصب خدائى است، امام بايد. از جانب خدا منصوب شود، شناخت و معرفت امام در هر عصر واجب است و گرنه‌