31، 404 چه بد است تواضع و اظهار ذلت به وقت فقر و جفا كردن در وقت توانگرى.

خضل

اين كلمه كه در قرآن مجيد نيامده، به معنى با رطوبت شدن است تا حدّ ترشّح رسيدن

«خضل خضلا: ندى حتى ترشّش نداه»

باب افعال از آن لازم و متعدى هر دو آمده است از اين ماده فقط يك مورد در «نهج» يافته است در دعاى استسقاء فرموده: «و انزل علينا سماء مخضلة مدرارا هاطلة يدافع الودق منها الودق» خ 115، 172، خدايا بر ما ناز كن بارانى مرطوب كننده، پر فائده، دانه درشت، كه بارانى بارانى را دفع كند، يعنى قطرات آن در ريزش مزاحم همديگر باشند رجوع شود به (برق)

خضم

خوردن

«خضم الطعام: اكله»

گويند:

خوردن با دندانهاى طاحونه

و گويند:

خوردن سبزيجات مانند خيار

از اين ماده فقط دو مورد در «نهج» داريم كه درباره غارت بيت المال توسط بنى اميّه در زمان عثمان فرموده: «و قام معه بنو ابيه يخضون مال الله خضمة الابل نبتة الربيع» خ 3، 49، يعنى برادران عثمان (بنى اميه) با او به پا خاسته و مال خدا (بيت المال) را مى‌خوردند چنانكه شتر علف تازه بهارى را مى‌خورد.

خطاء

اشتباه ناگفته نماند: خطاء و اشتباه سه گونه است.

اوّل: آنكه كار ناشايستى را از روى عمد و بى‌اعتنائى انجام دهد، اينگونه خطا، گناه و موجب عقاب است تمام خطاهائيكه در جاى گناهانت آمده از اين قسم هستند، دوم اينكه كار شايسته‌اى را قصد كند ولى اشتباه كرده خلاف آنرا انجام دهد مثل اينكه مى‌خواست پرنده‌ايرا شكار كند، اشتباها انسانى را كشت، اين خطا عفو شده است و تبعات بخصوصى دارد.

سوم آنكه كار خلافى را اراده كند ولى اشتباها كار خوب انجام شود اينگونه شخص درباره اراده‌اش مذموم است و در باره كارش نيز ممدوح نيست، سى و پنج مورد از اين ماده در «نهج» آمده است.

درباره معنى اوّل فرموده: «الا و انّ الخطايا خيل شمس حمل عليها اهلها و خلعت‌