responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 346

اين ماده فقط يك مورد در «نهج» ديده ميشود. به آنحضرت گفته شد: ايكاش محاسنتان را رنگ مى‌كرديد فرمود «الخضاب زنية و نحن قوم فى مصيبة» حكمت 473، خضاب زينت است ولى ما قومى در مصيبت هستيم، مرحوم رضى فرموده: منظور رحلت رسول خدا 6 است، اين كلمه در كلام الله نيامده است.

خضد

(بر وزن عقل) شكستن شاخه است بدون جدا شدن

«خضد العود: كسره و لم يبن»

طبرسى خم كردن چوب نرم گفته است

يك مورد از اين ماده در قرآن مجيد و يك مورد در «نهج» يافته است. در رابطه با دنيا فرموده: «قد صار حرامها عنه اقوام بمنزلة السدر المخضود و حلالها بعيدا غير موجود» خ 105، 151 حرام دنيا در نزد اقوامى (چنان زياد شده) كه مانند شاخه خم شده از كثرت ميوه گشته و حلالش موجود نبوده است. مفسّران آنرا در قرآن مجيد، درخت بى‌خار گفته‌اند.

خضرة

(بر وزن قدرت) رنگ سبز. تره. خيار. (رنگ سبزيكه با روئيدن حاصل شده است) اخضرار سبز شدن. (روئيدن): «و الطيب نشرة و العسل نشرة و الركوب نشرة و النظر الى الخضرة نشرة» حكمت 400 «نشره» بر وزن عقده افسونى است كه با ان مريض و مجنون را معالجه كنند. ظاهرا منظور امام صلوات الله عليه انستكه: عطر، عسل، ركوب اسب و نگاه به سزى نظير افسونند در زدودن غمها و اندوهها و اثر گذاشتن در حالات انسان و تعبير با نشره اشاره به سرعت يا كمال آنهاست.

در رابطه با كون فرموده: «و ارسى ارضا يحملها الاخضر المثعنجر و القمقام المسّخر» خ 211، 328، منظور از «الاخضر» مركز مذاب زمين است، «مثعنجر» به كسر جيم- به معنى جارى و قمقام به معنى درياست، يعنى خداوند زمين را ثابت كرد كه اقيانوسى جارى و دريائى رام شده آنرا حمل مى‌كند.

خضوع

تواضع سر به زير انداختن، آرامى. و چون با «لام» متعدى شود به معنى اطاعت آيد

«خضع له: انقاد»

از اين ماده هفت مورد در «نهج» آمده است در رابطه با خداوند سبحان فرموده: «خضعت الاشياء له و ذلت مستكنية لعظمته» خ 186، 275 و نيز فرموده: «ما اقبح الخضوع عند الحاجة و الجفاء عند الغنى» نامه‌

نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 346
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست