جامعه؛ اعم از عادل و فاسق، با تأسّى به سيره پيامبر صلّى اللّه عليه و آله يا خود در موسم حج عازم زيارت بيت اللّه الحرام شده و امارت حج را بر عهده داشته‌اند يا فردى را به عنوان امير الحاج منصوب مى‌كردند؛ زيرا عزيمت حجاج به حج براى عبادتى كه داراى جنبه‌هاى مختلف فردى، اجتماعى، معنوى، سياسى، اقتصادى و اخلاقى است، بدون امير و سرپرست به سامان نمى‌رسد.

نخستين كسى كه مستقلا به عنوان امير الحاج از سوى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله عازم سفر حج شد و نيز ابلاغ برائت از مشركان را بر عهده گرفت، على بن ابى طالب عليه السّلام بود و در زمان خلافتش، ابن عباس، از سوى آن حضرت امارت حج را بر عهده داشت.[1]]

(1)

انصاب الحرم:

نشانه‌هايى بوده كه از سنگ ساخته و آنها را گچ اندود كرده بودند و بر كناره‌هاى راه‌هايى كه از مكه خارج مى‌شوند، نصب مى‌كردند. ماوراى آنها منطقه حلّ و آزاد بود و طرف داخلشان منطقه حرم. گفته‌اند: اين حدود از عهد قريش به ارث رسيده بود و پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله هم آنها را تأييد كرد و مسلمانان اين حدود را حفظ كردند.

(2)

انصار:

نام قبيله‌اى است كه در سراة، واقع در جنوب طائف مى‌زيسته‌اند.

(3)

انصنا:

(به فتح اول و سكون دوم و كسر صاد)، ناحيه‌اى است از نواحى مصر كه ماريه قبطيه، همسر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله، از يكى از دهات آن به نام «حفن» بوده است.

(4)

انطاكيه:

در قرآن كريم آمده است:

وَ اضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا أَصْحابَ الْقَرْيَةِ ....[2]

ابن اسحاق مى‌نويسد: مراد از قريه در اين آيه شريفه، «انطاكيه» است. اين شهر در تركيه قرار دارد و از شهرهاى معروف آن كشور است.

(5)

انعم:

(به فتح عين يا ضمّ آن)، كوهى است كه در اخبار مربوط به پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله از آن ياد شده است. در تعيين محل آن اختلاف و ابهام است. گفته‌اند: ميان يمامه و مدينه قرار دارد. و همچنين گفته‌اند: كوهى است در سرزمين «عاقل»

______________________________
(1). فصلنامه «ميقات حج» شماره 30، امارت حج و زعامت حجاج، سيد جواد ورعى با تغييرى اندك.

(2). يس: 13

[1] . فصلنامه« ميقات حج» شماره 30، امارت حج و زعامت حجاج، سيد جواد ورعى با تغييرى اندك.

[2] . يس: 13