اسبوعا» هفت بار به دور خانه طواف كردم.[1]]

[استظلال:

ظلّ به معناى سايه و استظلال سايه گرفتن است‌[2] اين كار براى مردان محرم در حال حركت جايز نيست.]

[استلام:

استلام حجر، لمس كردن حجر الأسود با دست يا به غير دست و بوسيدن آن است‌[3] چنانچه در روايت است كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله سوار شتر «عضباء» به طواف پرداخت و حجر الأسود را با عصاى خويش استلام مى‌كرد و سپس عصاى خويش را مى‌بوسيد.[4]]

[استوانه‌هاى مسجد النّبى صلّى اللّه عليه و آله:

ستون‌هاى مسجد پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در زمان آن حضرت از تنه درختان خرما تشكيل مى‌شد كه زير سقف مسجد نصب گرديده بود.

پس از آن حضرت، كه مسجد پيوسته توسعه داده مى‌شد، ستون‌هاى نخستين كه شمارشان به هشت ستون مى‌رسيد، در همان جايگاه اصلى خويش بر جاى ماندند؛ زيرا هر كدام از آنها با خاطراتى همراه بود كه لازم بود براى حفظ آن خاطرات، آنها در جاى پيشين خود باقى بمانند.

در زمان عثمان- پس از توسعه مسجد در عصر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و نيز زمان عمر- توسعه سوّمى، صورت گرفت و به جاى تنه‌هاى نخل، ستون‌هايى مجوّف از آهن ساخته شد و درون آنها با مس پر شد. در توسعه‌هاى دوره اموى و عباسى، گرچه بر شمار آنها افزوده شد ولى تغييراتى در وضعيت ستون‌ها ذكر نشده است.

در زمان «سلطان قايتباى» در شب سيزدهم رمضان سال 886 هجرى قمرى، مسجد در اثر برخورد صاعقه، دچار آتش‌سوزى گرديد. پس از بازسازى، طاق‌هايى بر فراز ستون‌ها- به منظور استحكام بيشتر سقف- ساخته شد.

و از آن پس، به مدت 387 سال، هيچ‌گونه تغييرى در وضعيت ستون‌ها داده نشد تا آنكه در زمان «سلطان‌

______________________________
(1). لسان العرب، ج 8، ص 146 ماده «سبع».

(2). لسان العرب، ج 11، صص 415 و 416 مادّه «ضلّ».

(3). قاموس اللّغة، ج 4، ص 132 مادّه «سلم».

(4). كافى، ج 16، ص 429

[1] . لسان العرب، ج 8، ص 146 ماده« سبع».

[2] . لسان العرب، ج 11، صص 415 و 416 مادّه« ضلّ».

[3] . قاموس اللّغة، ج 4، ص 132 مادّه« سلم».

[4] . كافى، ج 16، ص 429