نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 319
وادى الرّمه كه راه مدينه به قصيم از آن مىگذرد و با مدينه 330
كيلومتر فاصله دارد.
(1)
قطيف:
شهرى
است آباد در شرق عربستان سعودى، واقع در ساحل خليج فارس.
نخلستانها
و آبهاى فراوان دارد. در سريّه خالد بن وليد، در سال هشتم هجرى با بنى جذيمة بن
عوف از اين شهر نام برده شده است.
(2)
قعيقعان:
كوه
مكه است كه از شمال غربى بر مسجد الحرام مشرف مىباشد و از ثنيّه (گردنه، تنگ)
كداء تا كدى امتداد دارد و از غرب مشرف بر ذى طوى است. اين كوه امروزه به اين نام
معروف نيست و هر قسمتى از آن نام جديدى دارد، مانند:
العبّادى،
السليمانيه، جبل هندى و جبل الفلق.
(3)
قفّ:
(به
ضمّ اول و تشديد دوم)، در اصل به معناى زمينى است كه برآمده و درشت و سنگلاخى و
مشرف بر اطراف خود باشد و به اشتر خسبيده شباهت دارد. در حديث و سيره نبوى، از اين
مكان بسيار نام برده شده است. قفّ يكى از وادىهاى مدينه است و مردم مدينه در آن
ملك و املاك داشتهاند. به ظاهر آنگونه كه زبير گفته است، در عاليه (قسمت بالاى)
مدينه واقع شده. زبير گفته است: ماريه ابراهيم را در عاليه، در ملكى كه به آن
مشربه امّ ابراهيم مىگويند و در قفّ واقع است، به دنيا آورد.
ابو
داود روايت كرده است كه گروهى از يهود پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را به قف
دعوت كردند و آن حضرت در بيت المدارس نزد آنان رفت ... اكثر خانههاى يهود در
عاليه مدينه داشته است.
(4)
قلس:
-
«فلس»؛ زيرا احتمالا هر دو مكان، يكى است.
(5)
قلهى:
بر
وزن «جمزى». گاهى هم به سكون ميم گفته مىشود. قريهاى است در وادى ذى رولان در
حاشيه مدينه.
(6)
قلهىّ:
(به
فتح اول و دوم و كسر هاء و ياء مشدّد)، مكانى است نزديك مدينه كه سعد بن ابى وقّاص
پس از قتل عثمان بن عفان در آنجا كنج عزلت گزيد. «قلهيّا» نيز گفتهاند.
به
گفته محقّقان: در جنوب مدينه،
نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 319