نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 245
جاى جاى اين فرهنگ توضيح داده شدهاند؛ اما مناسب ديدم كه در ذيل اين
مدخل نيز يكجا از آنها ياد كنم تا خواننده براى پيدا كردن اين اماكن پراكنده در
لابهلاى كتاب به زحمت نيفتد و لذّت دنبال كردن سفر پيامبر اكرم را از دست ندهد.
1.
غار
ثور؛
غارى
است در كوه ثور واقع در جنوب مكه مكرمه يا در سه كيلومترى جنوب مسجد الحرام.
2.
عسفان؛
شهرى
است در هشتاد كيلومترى شمال مكه در راه مدينه.
3.
امج؛
وادىاى
است زراعى، در يكصد كيلومترى شمال مكه كه امروزه به نام «خليص» شناخته مىشود.
4.
قديد؛
(به
ضمّ قاف)، يكى از وادىهاى بزرگ تهامى حجاز است كه دهانههاى بالاى آن از سنگلاخ
«ذره» سرچشمه مىگيرد. قسمت بالا يا ابتداى اين وادى را «ستاره» مىنامند و بخش
پايين آن را «قديد». راه مكه به مدينه، در مسافت يكصد و بيست كيلومترى مكه، اين
وادى را قطع مىكند.
5.
خيمتا
امّ معبد؛
ابن
هشام، در مراحل راه هجرت، از اين مكان نام نبرده اما مشهور است كه در اين مسير
قرار داشته است. خيمتا امّ معبد در حاشيه شمالى وادى قديد قرار دارد.
6.
خرّار؛
همان
وادى جحفه و غدير خم است كه در حوالى بيست و پنج كيلومترى شرق شهر رابغ قرار دارد.
7.
ثنيّة
المرّه؛
جايى
است ميان غدير خم و فرع.
8.
لقف؛
وادىاى
است از ريزابههاى وادى فرع.
9.
مدلجة
مجاح؛
(يا
محاج)، مدلجه در لغت به معناى فاصله ميان چاه و حوض است كه براى كشيدن آب از چاه و
خالى كردن آن در حوض طى مىشود.
مجاح:
وادى اى است كه از شمال و بعد از ابو ضباع به وادى فرع مىريزد.
10.
مرجح؛
درّهاى
است كه آب آن در مجاح مىريزند.
11.
ذو
العضوين؛
(به
ضاد يا صاد):
دو
درّهاند كه پس از پيوستن به يكديگر به آبراهه مجاح مىريزند.
12.
ذو
كشد؛
در
كتب سيره به صورت «كشر» آمده كه تصحيف است.
ذو
كشد كه امروزه به نام «امّ كشد»
نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 245