(1)

شعب ابى دبّ:

دره‌اى است در مكه. گفته مى‌شود آرامگاه آمنه بنت وهب، مادر رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله، در همين درّه است، اما طبق نظريه مشهور، آرامگاه آن بانو در ابواء است. گورستان قديمى مردم مدينه در اين درّه بوده است.

(2)

شعب ابى طالب:

همان درّه‌اى است كه قريش، در آغاز دعوت اسلام، بنى هاشم را در آنجا محاصره كردند. اين دره به نام «شعب بنى هاشم» و «شعب على» نيز خوانده مى‌شود. پيامبر خدا در اين دره ديده به جهان گشودند.[1]- «شعب ابى يوسف».

(3)

شعب ابى يوسف:

همان درّه‌اى است كه وقتى قريش بر ضدّ بنى هاشم همپيمان شدند و آن عهدنامه كذايى را نوشتند، پيامبر خدا و بنى هاشم به آنجا پناه بردند.

اين دره منزلگاه بنى هاشم بود و در آن خانه‌هايى داشتند ... اين شعب به نام‌هاى شعب بنى هاشم و شعب ابى طالب نيز خوانده مى‌شود و امروزه به آن «شعب على» مى‌گويند.

(4)

شعب احد:

روايت شده است كه:

«پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در روز احد حركت كرد و در شعب (درّه) احد در كرانه طرف كوه وادى فرود آمد و خود و سپاهيانش پشت به احد مستقر شدند».- «نقشه پيكار احد».

(5)

شعب ثبير:

ميان مستعجله و صفرا است، در راه ميان مدينه و بدر. روايت شده است‌

______________________________
(1). محقّق دانشمند، مرحوم شيخ محمد على اردوبادى، در كتابى كه در اين باره تأليف نموده و آن را «على وليد الكعبه» نام نهاده مى‌نويسد:

ولادت امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السّلام در كعبه، از نظر تاريخى، مسأله‌اى قطعى و مسلّم است، گرچه بعضى به خاطر انحراف افكار عمومى در پى مخدوش جلوه دادن آن برآمده‌اند، ولى ما جز نقلى ضعيف كه واقعيت‌هاى تاريخى آن را تكذيب مى‌كند، دليلى بر اعتبار آن نيافتيم.

و سپس به نقل اسناد و اخبارى مى‌پردازد كه علماى بزرگ اهل سنت در كتاب‌هاى خويش آورده و بر آن تكيه و اعتماد كرده‌اند؛ براى نمونه از حاكم نيشابورى در كتاب مستدرك چنين نقل مى‌كند:

اين مسأله از نظر اخبار در حدّ تواتر، به ثبوت رسيده است كه فاطمه بنت اسد على بن ابى طالب- كرم اللّه وجهه- را در داخل كعبه به دنيا آورد.

علىّ وليد الكعبه، ص 10 و 22، مستدرك حاكم، 3، ص 483

[1] . محقّق دانشمند، مرحوم شيخ محمد على اردوبادى، در كتابى كه در اين باره تأليف نموده و آن را« على وليد الكعبه» نام نهاده مى‌نويسد:

ولادت امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السّلام در كعبه، از نظر تاريخى، مسأله‌اى قطعى و مسلّم است، گرچه بعضى به خاطر انحراف افكار عمومى در پى مخدوش جلوه دادن آن برآمده‌اند، ولى ما جز نقلى ضعيف كه واقعيت‌هاى تاريخى آن را تكذيب مى‌كند، دليلى بر اعتبار آن نيافتيم.

و سپس به نقل اسناد و اخبارى مى‌پردازد كه علماى بزرگ اهل سنت در كتاب‌هاى خويش آورده و بر آن تكيه و اعتماد كرده‌اند؛ براى نمونه از حاكم نيشابورى در كتاب مستدرك چنين نقل مى‌كند:

اين مسأله از نظر اخبار در حدّ تواتر، به ثبوت رسيده است كه فاطمه بنت اسد على بن ابى طالب- كرم اللّه وجهه- را در داخل كعبه به دنيا آورد.

علىّ وليد الكعبه، ص 10 و 22، مستدرك حاكم، 3، ص 483