نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 93
5. سوره حج: ابو محمد مكى بن
ابى طالب، اين سوره را مكى دانسته و استدلال خود را مبتنى بر آيه 52 قرار داده
است، كه درباره افسانه غرانيق نازل شده است. اين نظر به دو دليل صحيح نيست: اولا؛
افسانه غرانيق جزء افسانههاى ساختگى است، ثانيا؛ محتواى سوره با مكى بودن سازگار
نيست.
6.
سوره فرقان: اين سوره را صرفا ضحّاك، بر خلاف روايات ترتيب و اتفاق مفسرين مدنى
دانسته است.
7.
سوره يس: برخى اين سوره را مدنى دانستهاند، ولى قايل آن شناخته نشده و دليل روشنى
هم در اين باره ارائه نشده است.
8.
سوره ص: بنا بر قول شاذ و شناخته نشدهاى آن را مدنى شمردهاند.
9.
سوره محمد: گروهى بر خلاف اجماع اين سوره را مكى دانستهاند.
10.
سوره حجرات: برخى بر خلاف اجماع اين سوره را مكى دانستهاند.
11.
سوره رحمان: سيد قطب، به جهت لحن و نسق (نظم) سوره و جلال الدين سيوطى به استناد
دو روايت- يكى از مستدرك حاكم و ديگرى از مسند احمد- اين سوره را مكى دانستهاند.
اين نظر به چند دليل مردود است: اولا؛ لحن و نسق به تنهايى به مكى يا مدنى بودن
سوره كفايت نمىكند. ثانيا؛ روايت حاكم در مكى بودن سوره صراحت ندارد و روايت مسند
احمد ضعف سند دارد[1]. ثالثا؛
روايات ترتيب، متفقا اين سوره را مدنى شمرده است.
12.
سوره حديد: برخى اين سوره را مكى شمردهاند، زيرا عمر با خواندن آن در نوشتهاى كه
در خانه خواهرش يافت اسلام آورد[2]. اين رأى
نيز به دليل اختلاف در نقل قابل بحث است، زيرا برخى روايات سوره طه و دستهاى سوره
حاقّه را (كه بيشتر مفسّرين آن را پذيرفتهاند)[3]
موجب اسلام آوردن عمر ذكر كردهاند.
13.
سوره صف: ابن حزم اين سوره را بر خلاف مشهور و روايات ترتيب مكى