نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 397
چه حكمى دارد؟ امام پاسخ
مىدهد: «اشكالى ندارد؛ به اين شرط كه در آن مجلس مردى نباشد»[1].
پس اگر مزد آوازخوانى حلال است، خود آواز نيز حلال خواهد بود و شرطش اين است كه
حرامى در آن صورت نگيرد مثلا آوازخوانى در مجلسى نباشد كه مردان بىگانه با زنان
در يكجا گرد آيند؛ زيرا چنين امرى به ارتكاب گناه و فحشا كمك مىكند.
در
تأييد اين نظريه- كه روايات تحريم غنا ناظر به مجالس غنا است- كلام امام صادق عليه
السّلام است در پاسخ شخصى كه درباره غنا سؤال كرده بود. آن حضرت فرمود: «به
خانههايى وارد نشويد كه خداوند از مردمانش روىگردان است»[2].
همچنين
نقل است كه فرمود: «مجلس غنا، جايى است كه خداوند به مردمانش نگاه نمىكند؛ زيرا
خداوند عز و جل فرموده است: «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي
لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ»[3].
نيز فرموده است: «غنا، نفاق و جدايى مىآورد و به فقر دچار مىكند»[4].
يا «غنا، لانه نفاق است»[5]. يا
«غنا، نردبان زناست»[6]. بديهى
است كه منظور اين روايات همان غنايى است كه در آن روزگار معمول بوده كه مايه تباهى
و فساد مىگشته.
ناگفته
نماند كه به مقتضاى قواعد علم اصول اگر حكم شرعى- در زبان شريعت- مقيّد به عنوان
خاصى شود ناگزير بايد بدان پايبند شد و نمىتوان آن را مطلق دانست. بنابراين آواز
به صرف آواز بودن حرام نيست؛ مگر اين كه عناوينى مانند لهو، عامل انحراف، باعث
معصيت مانند نفاق، دروغ، زنا، فحشا و غيره به همراه داشته باشد و در غير اين صورت
نمىتوان گفت مطلقا حرام است.
در
حديث ابن ابى عبّاد كه مردى مىخواره بود و به آواز گوش فرا مىداد آمده است كه از
امام رضا عليه السّلام درباره گوش دادن به آواز پرسيد. امام عليه السّلام آن را در
زمره كارهاى لهو و باطل بشمار آورد. سپس اين آيه را تلاوت كرد: «وَ
إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا