نكته‌اى است نهفته در پس پرده اين حروف. نكته ديگرى كه در سايه اين حروف خفته؛ معانى وارده در اين سوره‌ها است؛ مثلا در سوره قاف، معانى وجود دارد كه با حرف قاف تناسب دارند، مانند: شدّت. جهر. قلقله. انفتاح. همچنين در سوره «ص» كه مشتمل بر چند خصومت است: خصومت كفار با پيامبر اسلام، خصومت نزد داود، خصومت اهل جهنم، خصومت در ملأ أعلى بر سر علم و خصومت ابليس.

در سوره قلم نيز، آخرين حروف آيات آن بر «ن» است و كلمات آن بيشتر با نون مى‌باشد». زركشى همچنين مى‌گويد: «سوره‌هايى كه با دو حرف يا بيشتر آغاز شده، همين رابطه را با كلمات و معانى هر سوره دارند». اضافه مى‌كند: «اين از جهت لفظى اين حروف است و چه بسا از جهات معنوى اسرار بزرگى در آن نهفته باشد»[1].

جلال الدين سيوطى مى‌گويد: «هر سوره كه به يك يا چند حرف از اين حروف آغاز شده، بيشتر كلمات و حروف آن، از همان حرف تشكيل شده است. لذا هر سوره همان حرفى كه در آغاز دارد، خورند او است. و اگر «ق» را جاى «ن» يا بالعكس قرار دهيم خورند آن نيست. سوره «ق» بيشترين كلمات آن با حرف قاف تركيب يافته است. همچنين حرف «راء» در سوره يونس كه در بيش از 200 كلمه واقع گرديده، با اين حرف آغاز شده است. سوره اعراف كه «ص» بر «أ. ل. م» اضافه شده، بدين سبب است كه كلمات مشتمل بر حرف صاد در اين سوره بسيار است»[2].

برخى گفته‌اند آواى اين حروف در آن روزگار هنگام تلاوت قرآن موجب جلب توجّه حاضرين بوده تا به قرآن گوش فرا دهند، زيرا معاندين پيوسته در اين صدد بودند كه سر و صدا ايجاد كنند تا نواى قرآن به گوش رهگذران عرب نرسد: «لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ‌[3]؛ به اين قرآن گوش فرا ندهيد و سخن بيهوده در آن اندازيد، باشد تا پيروز شويد».

برخى آن را سوگند گرفته‌اند. خداوند به اين حروف سوگند خورده است، مانند

[1] زركشى، البرهان، ج 1، ص 169- 167.

[2] سيوطى، معترك الأقران، ج 1، ص 71.

[3] فصّلت 41: 26.