نام کتاب : علوم قرآنى نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 240
ثالثا عاصم، اختصاصا اسناد
طلايى و عالى قرائت خود را به ربيب خود حفص[1]
منتقل كرده و نه به هيچكس ديگر! و اين فضيلت بزرگى است كه تنها حفص در بين ديگر
قرّاء، بدان ممتاز است. اين همان شايستگى ويژه است كه براى حفص فراهم آمد تا
مسلمانان به او روى آورند و تنها قرائت او را بپذيرند. حفص مىگويد: «عاصم به من
گفت: قرائتى را كه به تو آموختم، همان قرائتى است كه از ابو عبد الرحمن سلمى اخذ
كردهام و او عينا از على عليه السّلام فرا گرفته است و قرائتى را كه به ابو بكر
بن عياش آموختم، قرائتى است كه بر زر بن حبيش عرضه كردهام و او از ابن مسعود اخذ
كرده بود»[2].
در
اينجا مناسب آمد به نكتهاى اشاره شود: علّامه طبرسى در تفسير سوره تحريم ذيل آيه
3 «عرّف بعضه و أعرض عن بعض» در بخش قرائت آيه مىگويد:
«كسائى
تنها كسى است كه «عرّف» را با تخفيف «راء» خوانده و ديگر قرّاء همگى با تشديد
خواندهاند». آنگاه گويد: «ابو بكر بن عياش- يكى از دو راوى عاصم- قرائت تخفيف را
اختيار كرده» و از وى نقل مىكند كه گفته است: «اين يكى از ده قرائاتى است كه در
قرائت عاصم وارد ساختهام كه از على عليه السّلام فرا گرفته بود، خواستم تا قرائت
على را خالص گردانم».
سپس
اضافه مىكند: «قرائت تخفيف، قرائت حسن بصرى و ابو عبد الرحمن سلمى است و ابو عبد
الرحمن سلمى اگر كسى را مىديد كه با تشديد مىخواند او را با سنگريزه مىزد»[3].
طبرى
در همين مورد مىگويد: «تمامى قرّاء شهرها و بلاد اسلامى جز كسائى، با تشديد
خواندهاند و اين كسائى است كه قرائت تخفيف را نيز به حسن بصرى و ابو عبد الرحمن
سلمى و قتاده نسبت داده است»[4].
در
كتب قرائات تصريح دارند كه جز كسائى كسى با تخفيف نخوانده[5]
و روشن
[1] حفص، فرزند همسر عاصم و در دامن وى پرورش يافته
بود.