تعريف صحابه‌

صحابه، جمع صحابى، به معناى فرهيختگانى از شيفتگان فخر رسالت است كه پروانه‌وار، شمع وجود آن حضرت را فراگرفته بودند؛ شبانه‌روز از فيض بركات آن جناب بهره وافى مى‌بردند؛ در يارى وى همواره كوشا بودند؛ تمام هستى خود را مخلصانه نثار مقدمش مى‌كردند؛ در پرورش شجره طيبه اسلام و نشر و پخش تعاليم عاليه قرآن، لحظه‌اى غفلت نمى‌ورزيدند؛ هميشه بيدار و هوشيار بودند تا به بدنه اين درخت برومند آسيبى نرسد. آنان نفس نفيس خود را بى‌دريغ، در اين راه بذل مى‌كردند و هيچ‌گاه تعلّل نمى‌كردند؛ در سختى‌ها و دشوارى‌ها، عقب نمى‌نشستند؛ براى تداوم و بارورتر شدن هميشگى اسلام مى‌كوشيدند و چون سپرى آهنين، جلو هرگونه بدعت و ناروايى مى‌ايستادند؛ گرچه به قيمت از دست دادن جانشان تمام مى‌شد.

صحابه، طبق اين تعريف، كسانى بودند كه بر اثر تربيت مستمر پيامبر اسلام، مظهر خُلق و خوى آن حضرت گرديدند و جلوه‌گاه علم و حكمت و حامل رسالت جهانى اسلام شدند.

صحابه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله، همانند حواريون حضرت مسيح عليه السلام، گروه خاصى بودند كه جنبه اختصاصى نسبت به آن حضرت داشتند، از اين‌رو همه اطرافيان و پيروان آن حضرت در مكه و مدينه، حتى كسانى كه براى خدمات ساده، در كنار حضرت بودند، صحابه شمرده نمى‌شوند؛ مگر آن‌كه در راه كسب معنويت از حضرت بودند و در اين راه، با تمام توان مى‌كوشيدند و در اين كسب فرهيختگى تداوم داشتند.

بزرگان شيعه طبق تعاليم اهل بيت عليهم السلام و صريح كتاب عزيز، صحابه و صحابى را اين گونه تعريف مى‌كنند و هر آن‌چه مدح و فضيلت براى صحابه، از زبان پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و ديگر معصومان رسيده است را تنها شامل همين گروه خاص مى‌دانند.