نام کتاب : تاريخ قرآن نویسنده : معرفت، محمد هادى جلد : 1 صفحه : 138
ابو بكر
ممتازبك مصطفى افندى كه خط رقعى را اختراع كرد و اين خط از سهلترين و سادهترين
خطوط عربى است. او قواعد اين خط را وضع نمود و اولين بار با اين خط كتابت كرد. ابو
بكر ممتازبك در زمان سلطان عبد المجيد خان و به سال 1280 هجرى اين خط را عرضه كرد.
چاپ
مصحفها نيز مانند كتابت خطى آن، در دورههاى مختلف رو به كمال داشته است. نخستين
بار در حدود سال 950 هجرى مطابق 1543 ميلادى، قرآن در بندقيه به چاپ رسيد، ولى پس
از چاپ، مقامات كليسا به معدوم كردن آن دستور دادند. پس از آن در سال 1104 هجرى
مطابق با 1692 ميلادى هنكلمان[1] در شهر
هامبورگ به چاپ قرآن همت گماشت. پس از وى، در سال 1108 هجرى مطابق با 1696 ميلادى
ماراكى[2] در پادو[3]
به چاپ قرآن دست زد.
به
سال 1200 هجرى مطابق با 1785 ميلادى، مولا عثمان در پطرزبورگ روسيه، قرآن را چاپ
كرد و اين اولين چاپ اسلامى قرآن بود. نظير آن در قازان نيز به چاپ رسيد.
فلوگل[4]
نيز در سال 1252 هجرى مطابق با 1836 ميلادى در شهر ليپزيگ[5]
به چاپى مخصوص از قرآن دست زد. اين چاپ از قرآن، به علت املاى ساده آن با استقبال
بىنظير اروپاييان روبهرو شد؛ اما مانند ديگر چاپهاى اروپايى، در جهان اسلام
توفيقى به دست نياورد.
اولين
دولت اسلامى كه به چاپ قرآن اقدام كرد و اقدام آن با موفقيت روبهرو شد، ايران
بود. اين دولت اسلامى، دو چاپ سنگى زيبا و منقح از قرآن تهيه كرد كه در حجمى بزرگ
و با ترجمه كه ذيل هر سطر نوشته شده بود و فهرستهاى متعدد همراه داشت. يكى از اين
دو، به سال 1243 هجرى مطابق با 1827 ميلادى در تهران و ديگرى در سال 1248 هجرى
مطابق با 1832 ميلادى در تبريز به چاپ رسيد. در اين زمان، در هند نيز قرآن چاپ و
منتشر شد.
آنگاه
از سال 1294 هجرى مطابق با 1877 ميلادى، تركيه عثمانى به چاپهاى مختلفى از قرآن در
نهايت زيبايى و استوارى دست زد.
در
سال 1323 هجرى مطابق با 1905 ميلادى، روسيه تزارى به چاپ قرآنى