مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ فَمَنِ ابْتَغى‌ وَراءَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ العادُونَ»[1] دانسته‌اند.

نظر مذكور به چند دليل نمى‌تواند صحيح باشد؛ يكى از آنها اين است كه آياتى را كه ناسخ فرض كرده‌اند، در سوره مؤمنون است كه تماماً مكّى است و كسى اين آيات را استثناء نكرده است و آيه سوره نساء مدنى است. در صورتى‌كه بايد آيه ناسخ پس از آيه منسوخ بيايد.

معيار و ملاك تشخيص سوره‌هاى مكّى و مدنى‌

طبق آمارى كه از روايات ترتيب نزول به‌دست مى‌آيد، 86 سوره مكّى و 28 سوره مدنى است. در اين تقسيم بندى سه معيار وجود دارد:

1. معيار زمان: بيشتر مفسران معتقدند كه معيار مكّى يا مدنى بودن، هجرت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از مكه به مدينه است. هر سوره‌اى كه پيش از هجرت نازل شده مكّى و هر سوره‌اى كه پس از هجرت نازل شده‌است مدنى به‌شمار مى‌رود، خواه در مدينه نازل شده باشد، خواه در سفرها. حتى اگر سوره‌اى در مكه و هنگام سفر حج يا عمره و يا پس از فتح مكه نازل شده باشد، چون پس از هجرت بوده‌است، مدنى محسوب مى‌شود. ملاك هجرت نيز ورود پيامبر صلى الله عليه و آله به مدينه است؛ بنابراين آياتى كه پس از هجرت از مكه و پيش از ورود به مدينه، در راه بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شده‌است، مكّى محسوب مى‌شود.

2. معيار مكان: هرچه در شهر مكه و پيرامون آن نازل شده مكّى است و هرچه در مدينه و پيرامون آن نازل گرديده مدنى است، خواه پيش از هجرت يا پس از آن نازل شده باشد. پس آنچه در غير اين دو منطقه نازل شده باشد نه مكّى است و نه مدنى.

[1] . مؤمنون، 7- 5.