قرآن در محورهاى زير خلاصه مى‌شود:

الف) تربيت و آموزش از طريق القاى غير مستقيم.

ب) عبرت و تفكر.

ج) بيان حقايق و احياى تفكر دينى صحيح بر مبناى زدودن خرافات.

د) شاهد آوردن صدق نبوت و زمينه‌سازى براى گسترش دعوت.

ه) آرامش خاطر پيامبر و اميد آفرينى در دلهاى مؤمنان با نويد موفقيت.[1]

راز تكرار در قصص قرآنى‌

گاه در قرآن، يك داستان مكرّراً و با اختلاف نقل مى‌شود. اين اختلاف به تفاوت هدفها بستگى دارد و در هر كدام حكمتى وجود دارد. مثلًا درباره نهى از قتل اولاد به سبب ترس از فقر و درماندگى، در قرآن آمده است:

«... وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَ إِيَّاهُمْ ...؛[2] ... از بيم فقر و تنگدستى، فرزندان خود را نكشيد، شما و آنان را ما روزى مى‌دهيم ...» و در آيه ديگر آمده: « «وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ ...؛[3] از بيم تنگدستى، فرزندان خود را مكشيد. ماييم كه به آنها و شما روزى مى‌بخشيم ...».

در آيه نخست، فرزندان متأخرند و در آيه دوم، متقدم. سرّش اين است كه در آيه نخست؛ فقر و تنگدستى موجود، موجب گرديده تا فرزندان خود را بكشند، لذا اطمينان مى‌دهد كه روزى شما در حال حاضر و فرزندانتان در آينده با خداست؛ بنابراين هم شما و هم فرزندانتان جيره‌خوار خداوند هستيد؛ ولى در آيه دوم، بيم آن دارند كه در آينده از جانب تحمل هزينه فرزندان، فقير و

[1] . براى اطلاع بيشتر ر. ك: الف) الفنّ القصصى فى القرآن؛ ص 226 ب) التصوير الفنى في القرآن؛ ص 112 به بعد ج) تفسير كبير رازى؛ ج 17، ص 135.

[2] . انعام، 151.

[3] . اسراء، 31.