الاذنان لا يدخلان على
الملك الا ما يوافقه لانهما لا يقدران ان يدخلا شيئا حتى يوحى الملك اليهما.
مدرك و شاعر حقيقى در
تركيب آدميزاد نفس است يعنى بيننده واقعى شنونده واقعى بوينده و چشنده حقيقى نفس
ما است آنكه سرما و گرما را مىفهمد، آنچه زشتى و زيبائى دوستى و دشمنى را تشخيص
ميدهد نفس ما است كه گاهى از آن تعبير بقلب مىشود چشم و گوش و بينى و زبان و پوست
بدن و خيال و وهم و غيره اعضائى بيش نيستند حواس ظاهر و باطن آلات حس و درك روح
است نه آنكه خودشان حاس و مدرك باشند لذا بسيار اتفاق افتاده كه با چشم باز كسى را
كه از جلوى ما گذشته است نديدهايم با گوش باز آواز شخصى را كه ما را خوانده است نشنيدهايم
چون نفس ما توجه بآنها نداشته و نخواسته كه ببيند يا بشنود.
گوش بىاراده نفس صدا را
ميگيرد و در دستگاه خود ميگرداند اما بىاراده و اجازه دل نميتواند وارد خانه او
كند.
قرآن نيز ميفرمايد: إِنَّ فِي
ذلِكَ لَذِكْرى لِمَنْ كانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِيدٌ يعنى در آيات و
مطالب قرآن ياد آورى است براى كسى كه دلى برايش باشد (دل باختيار او باشد يا
اختيار او بدست دل و عقل باشد و يا دل سالم و عقل درست و وظيفهشناسى داشته باشد)
يا گوش فرا بدهد بخواهد از مجراى گوش بهرهمند شود در حالى كه شاهد و منتظر نتيجه
شود.