چون بر او وارد شدى و گروهى نزد او بودند بهمه سلام كن و او را نزد آنها بتحيت مخصوص گردان، مقابلش بنشين و پشت سرش منشين، چشمك مزن، با دست اشاره مكن، پرگوئى مكن كه فلانى و فلانى بر خلاف نظر او چنين گفته‌اند و از زيادى مجالستش دلتنگ مشو زيرا مثل عالم مثل درخت خرماست بايد در انتظار باشى تا چيزى از آن بر تو فروريزد و پاداش عالم از روزه‌دار شب‌زنده‌دارى كه در راه خدا جهاد كند بيشتر است.

(باب مردن علماء)

1-

امام صادق عليه السلام فرمود: مرگ هيچ كس نزد شيطان محبوبتر از مرگ عالم نيست.

2-

و فرمود: چون مؤمن عالمى بميرد، رخنه‌ئى در اسلام افتد كه چيزى آن را نبندد.

شرح صدر المتألهين فرمايد «در اينجا اشكالى است و آن اينست كه ممكن است فقيهى بميرد و بجاى او يك يا چند فقيه ديگر آيند كه رخنه اسلام بوجود آنها بسته شود (در صورتى كه در روايت فرمود: چيزى اين رخنه را نبندد) و ممكن است از اين اشكال جواب داد باينكه الف و لام در

«المؤمن الفقيه»

جنسى باشد و ثابت است كه ارتفاع طبيعت برفع تمام افراد آنست همچنين است حكم مردن زيرا كه آن عدم است». بنا بر جواب ايشان معنى روايت اينست كه اگر تمام فقها مردند رخنه جبران ناپذيرى در اسلام افتاده است در صورتى كه انصافا چنين احتمال بسيار ضعيف و از سياق عبارت بدور است، در اين باره با بعضى از فضلاء معاصر گفتگو ميكردم، آنها با اقرار بضعف آن احتمال ميگفتند اگر عالمى جانشين عالم ديگر شود او خود وجودى مستقل است و رخنه مرگ فقيه سابق را جبران نكرده است، گفتم بنا بر اين معنى‌