بفرشتگانش افاضه كند، اى حمران! اين علم نزد او نگهداشته است و نسبت بآن مشيت دارد، هر گاه بخواهد طبق آن حكم دهد (و آن را بمورد اجرا گذارد) و گاهى نسبت بآن بدا حاصل شود و بمورد اجرايش نگذارد: و اما علمى كه خداى عز و جل آن را تقدير و حكم و امضاء فرموده علميست كه اولا بپيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله و سپس بما رسيده است.

شرح‌

- چنانچه در باب بدا گفتيم، علمى كه در آن بدا حاصل مى‌شود، مختص بذات خداى تعالاست.

و هيچ كس از آن اطلاع ندارد، آنچه بفكر قاصر ما رسيده در ضمن مثالى بيان ميكنيم- تنها خدا و حجتهاى او عالمند بآنچه ميگويند:

خداى متعال عمر بنده‌اى را پنجاه سال مقدر ميكند و بتوسط پيغمبران و امامان عليهم السلام دستور ميدهد كه هر گاه شخصى صله رحم كند، عمرش زياد مى‌شود و آن بنده صله رحم ميكند و عمرش بشصت سال بالا ميرود، در اينجا ميگوئيم اگر خدا بخواهد بپيغمبر و امام اطلاع ميدهد كه عمر آن بنده پنجاه سال مقدر شده است ولى نسبت باينكه آن بنده صله رحم ميكند و عمرش بشصت ميرسد، تنها بذات احديت اختصاص دارد و ديگرى از آن آگاه نيست.

اما نسبت بامورى كه تقدير و امضا شده و بد در آن حاصل نشود تغيير نيابد و بپيغمبر و امامان (ص) اطلاع داده مى‌شود، مانند عمر بنده‌اى كه پنجاه سال معين شده و او هم صله رحم نميكند و در پنجاه سالگى ميميرد.

3-

سدير گويد: من و ابو بصير و يحياى بزاز و داود بن كثير در مجلس نشسته بوديم كه امام صادق عليه السلام با حالت خشم وارد شد، چون در مسند خويش قرار گرفت فرمود: شگفتا از مردمى كه گمان ميكنند ما غيب ميدانيم!! كسى جز خداى عز و جل غيب نميداند. من ميخواستم فلان كنيزم را بزنم، او از من گريخت و من ندانستم كه در كدام اطاق منزل پنهان شده است.

سدير گويد: چون حضرت از مجلس برخاست و بمنزلش رفت، من و ابو بصير و ميسر، خدمتش رفتيم و عرض كرديم: قربانت گرديم، آنچه در باره كنيزت فرمودى، شنيديم و ما ميدانيم كه شما علم زيادى‌