(تشيع) داخل شود از رفتن پرنده بآشيانه‌اش شتابنده‌تر شود.

4-

فضيل بن يسار گويد: بامام صادق (ع) عرض كردم مردم را بامر تشيع دعوت كنيم؟ فرمود: نه، اى فضيل! چون خدا خير بنده‌اى را خواهد بفرشته‌اى فرمان دهد كه گردنش بگيرد و او را خواه يا ناخواه در امر تشيع در آورد.

شرح‌

- در روايات اين باب دو مطلب محتاج بتذكر است: اول- اينكه در روايت اول و دوم بود «بنده‌اى را كه خدا گمراهيش را خواسته، و چون براى بنده‌اى بد خواهد» مقصود اراده و خواست اختيارى خداست نه اراده و خواست حتمى او چنانچه در حديث 408 توضيح داده شد. دوم- منظور اصلى در اين روايات اينست كه اهل تسنن و عامه را بمذهب تشيع دعوت نكنيد، آنها را رها كنيد و بخودشان واگذارند. در صورتى كه آيات و اخبار بسيارى راجع بوجوب امر بمعروف و نهى از منكر و ثواب هدايت و تعليم مردم و دفع شبهات مخالفين وارد شده است، پس چگونه- اين اخبار نهى از دعوت و تبليغ ميكند ولى با اندكى دقت و تأمل پيداست كه سياق اين روايات در باره اصرار و پافشارى در تبليغ است بطورى كه انسان بخواهد مردم حقيقة شيعة شوند و بحق گرايند، در صورتى كه پيغمبر هم چنين وظيفه‌اى نداشت، آيات بسيارى كه بعضى از آنها در اين روايت ذكر شد در قرآن مجيد است باين مضامين كه: اى پيغمبر مح؟؟؟؟ هر چند تو دلت ميسوزد و نميتوانى مردم را گمراه به بينى و در هدايت ايشان جانبازى ميكنى ولى بدان كه همه اين مردم مسلمان نخواهند شد، ايشان را رها كن كه بر تو جز ابلاغ چيزى نيست، خدا مردم را بهتر ميشناسد آنكه را شايسته مسلمانى داند، او را بسراغ تو ميفرستد. با چند جمله كوتاه تو دلش را روشن ميكند و آنكه چنين شايستگى ندارد، اگر چه از خويشان نزديكت باشد، هر چه بگوئى و اندرز دهى، در دل سختش تأثير نكند. پيداست وقتى كه وظيفه رهبر دين اين باشد وظيفه پيروانش بمراتب سهلتر و سبكتر است مخصوصا با شدت تقيه در زمان ائمة (ع) كه خود آنها را خانه‌نشين كرده بود، بمردم كارى نداشتند جز آنكه هر كس مسأله‌اى از توحيد و معارف و فروع پرسد جوابش گويند و با روش مسالمت آميز خود مذهب تشيع را باقى دارند. پس اصحاب و پيروان ايشان نبايد كاسه داغتر از آش و دايه دلسوزتر از مادر شوند.

پايان كتاب عقل و علم و توحيد، از كتاب كافى، و كتاب «حجت» كه جزء دوم كتاب كافى و تأليف شيخ ابو جعفر محمد بن يعقوب كلينى (ره) است در دنبال آن بيايد.