نموده و با امضائش علل آنها را تشريح كرده و امرشان را آشكار نموده، اينست، تقدير خداى عزيز دانا.

شرح‌

- مجلسى عليه الرحمه فرمايد: اين حديث از جمله مشكلات و متشابهات احاديث است و شايد اشاره داشته باشد باختلاف مراتب تقدير چيزها در الواح آسمانى يا اختلاف مراتب آماده شدن علل آنها تا وقت حصول آنها.

باب اينكه چيزى در آسمان و زمين نباشد جز با هفت خصلت‌

1-

امام صادق عليه السلام فرمود: چيزى نه در آسمان و نه در زمين باشد جز با اين هفت خصلت: با مشيت و اراده و قدر و قضاء و اذن و كتاب و اجل، هر كه گمان كند كه او ميتواند يكى از اينها را نقض كند كافر است.

2-

موسى بن جعفر عليه السلام فرمود: چيزى نه در آسمانها و نه در زمين باشد مگر بسبب هفت چيز با قضاء و قدر و اراده و مشيت و كتاب و اجل و اذن. هر كه غير اين گمان كند بر خدا دروغ بسته است- يا فرمود بر خداى عز و جل رد كرده است.

شرح‌

- پيداست كه در اين دو روايت مقدمات وجود و پيدايش هر چيزى را هفت مرتبه دانسته است اما ترتيب آنها محقق نيست زيرا كه همين دو روايت در ذكر ترتيب مختلف است. شارحين دانشمند براى هر يك از اين هفت مرتبه معانى مختلفى گفته‌اند، ولى در باب آينده مشيت و اراده و قضاء و قدر از قول امام هفتم‌