11-

زرارة گويد: از امام باقر (ع) راجع بقول خداى عز و جل (54 سوره 2) «بما ستم نكردند بلكه بخودشان ستم كردند» پرسيدم، فرمود: همانا خداى تعالى بزرگتر و عزيزتر و جليل‌تر و والاتر است كه ستم شود ولى ما را بخود پيوسته و ستم بما را ستم بخود انگاشته و ولايت ما را ولايت خود قرار داده، آنجا كه ميفرمايد: (60 سوره 5) «همانا ولى شما فقط خداست و پيغمبر او و كسانى كه ايمان دارند» كه مراد از آنها امامان از خاندان مايند (پس همچنان كه در اين آيه ولايت ما را بولايت خود پيوسته) در جاى ديگر (ستم بما را ستم بخود دانسته) و فرموده است «بما ستم نكردند بلكه بخود ستم كردند» و سپس مانند اين در قرآنش ذكر كرده است (مانند خشنودى و غضب و افسوس كه آنها را بخود نسبت داده و مقصود مائيم) [و در موضع ديگر قرآن اين آيه را فرموده است‌].

باب بداء

1-

زرارة از يكى از دو امام (پنجم يا ششم) نقل ميكند كه فرمود: خدا بچيزى چون بداء پرستش نشده است و در روايت ابن ابى عمير از هشام بن سالم است كه امام صادق عليه السلام فرمود: خدا بچيزى چون بداء بزرگ شمرده نشده است.

شرح‌

- چنانچه از ابواب سابق معلوم شد صفاتى را كه نسبت بخدايتعالى ميدهيم از لحاظ مفهوم و معنى با صفات مخلوق فرق دارد علم خدا غير از علم مخلوقست، ديدن و شنيدن و يكتا بودن و لطيف بودن و ظاهر بودن و قاهر بودن خدا غير از اين صفاتست در مخلوق چنانچه تمام اينها در ابواب گذشته خصوصا در حديث 317 و 318 توضيح داده شد، اكنون ميگوئيم بدا هم نيز چنين است، بدا نسبت بخدا غير از بداى نسبت بمخلوقست و در هر يك معنى جداگانه‌اى دارد: بدا نسبت بمخلوق عبارت از اينست كه شخصى نزد خود نقشه كارى را طرح كند و سود و زيان آن را بسنجد و چون جانب سود را ترجيح دهد در آن كار وارد شود و اقدام كند، ناگاه در وسط كار يا جلوتر و دنبال‌تر بجهتى متوجه شود كه قبلا آن را نميدانست و آن جهت زيان و آسيبى باشد كه از ناحيه آن كار وارد شود و چند برابر سودى باشد كه او خيال كرده بود، در