نام کتاب : ترجمه اصول کافي شيخ کليني نویسنده : مصطفوى، سيد جواد جلد : 1 صفحه : 172
يا آسمان پائين، بودن علم و قدرت و تدبير اوست گويا با رمز
دقيق و كنايه لطيفى ميخواهد بفرمايد شيعه ما را سزاوار نيست كه فكر جسميت خدا در
مغزش آيد و يا توهم كند كه خدا پائين مىآيد و در مجاورت هوا قرار ميگيرد.
5-
راجع بقول خداى تعالى
«هر راز گوئى كه ميان سه نفر باشد خدا چهارمين آنهاست
امام صادق عليه السلام
راجع بقول خداى تعالى (7 سوره 58) «رازگوئى ميان سه نفر نباشد جز اينكه خدا
چهارمين آنهاست و نه ميان پنج نفر جز اينكه او ششمين آنهاست» فرمود: او يكتا و
ذاتش يگانه و از خلقش جداست و خود را اين گونه توصيف نموده است (كه فرموده: چيزى
مانند او نيست) و او بهمه چيز احاطه دارد (نه بطور احاطه ظرف بر مظروف بلكه) بطور
زير نظر داشتن و فرا گرفتن و توانائى، هموزن ذره و نه سبكتر و نه سنگينتر از آن
نه در آسمانها و نه در زمين از علم او پنهان نيست از نظر احاطه و علم نه از نظر
ذات و حقيقت، زيرا اماكن بچهار حد (راست، چپ، جلو و عقب) محدود و مشتمل است، اگر
از نظر ذات و حقيقت باشد لازم آيد كه در برگيرد.
شرح
- چون از آيه شريفه
استفاده مىشود كه هر چند نفرى كه با يك ديگر رازگوئى و در گوشى كنند خدا با آنها
هست ممكن است كسى گمان كند كه خدا هم مانند يكى از آنها در كنار ايشان نشسته است،
از اين جهت امام (ع) براى بيان حقيقت، وحدت و علم خداى متعال را توضيح ميدهد و
تشريح ميفرمايد كه اولا يكتائى خداوند مانند يكتائى مخلوق نيست چنان كه گوئيم يك
انسان، يك قطره، يك ذره يك روح، يك عقل، زيرا تمام اينها و هر مخلوقى بدون استثنا
مركب از ماهيت و وجود است و خداى متعال صرف وجود و وجود بحت كاملىست كه هيچ گونه
تركيبى در ذات او مقصور نيست پس اگر در يكزمان سه نفر در مشرق و پنج نفر در مغرب
مثلا رازگوئى كنند او با هر دو دسته هست او يكتا وجوديست كه بر سراسر جهان و
اجزائش احاطه دارد يعنى تمام مخلوقش را زير نظر دارد، از همه چيز آگاه است، چه
رازگوئيهاى بندگانش باشد و چه غير آن و بر همه قدرت دارد، احاطه او بر سراسر جهان
چنان نيست كه ذات او- نعوذ باللَّه- مانند فلكى بزرگتر و وسيعتر از همه جهان باشد
و جهان را در بر گرفته باشد.
نام کتاب : ترجمه اصول کافي شيخ کليني نویسنده : مصطفوى، سيد جواد جلد : 1 صفحه : 172