كه مصنوع و پديده مال است، همه از بين ميرود. يَا كُمَيْلُ! الْعِلْمُ دِيْنٌ يُدَانُ بِهِ؛ بِهِ يَكْسِبُ الإنْسَانُ الطَّاعَةَ فِى حَيَوتِهِ، وَ جَمِيلَ الاحْدُوثَةِ بَعْدَ وَفَاتِهِ. وَ الْعِلْمُ حَاكِمٌ وَ الْمَالُ مَحْكُومٌ عَلَيْهِ.

«اى كميل! علم، قانون و دستورى است كه مُتَّبَع است و مردم از آن پيروى مى‌كنند. بواسطه علم، إنسان در حيات خود راه إطاعت را طىّ مى‌كند، و بعد از خود آثارى نيكو باقى مى‌گذارد. علم حاكم است و مال محكومٌ عليه.» هميشه علم بر مال حكومت دارد. فرق ميان علم و مال اين است كه: علم هميشه در درجه حكومت بر مال قرار گرفته است؛ مال بدست علم تصرّف مى‌شود و در تحت حكومت علم به گردش در مى‌آيد.

يَا كُمَيْلُ! هَلَكَ خُزَّانُ الامْوَالِ وَ هُمْ أَحْيَآءٌ؛ وَ الْعُلَمَآءُ بَاقُونَ مَا بَقِىَ الدَّهْرُ؛ أَعْيَانُهُمْ مَفْقُودَةٌ و أَمثَالُهُمْ فِى الْقُلُوبِ مَوْجُودَةٌ.

«اى كميل! خزينه كنندگان و جمع آورندگان أموال از مردگانند- در حالتى كه بظاهر زنده هستند- أمّا علماء تا هنگامى كه روزگار باقى است پايدارند. گرچه جسدهاى آنها و هيكلهاى آنان مفقود شده و از بين رفته و در زير خاك پنهان شده باشد، ولى أمثال و آثار آنها در دلها موجود است؛ و حيات آنها در دلها سرمدى و أبدى مى‌باشد.»

هَا! إنَّ هَيهُنَا لَعِلْمًا جَمًّا (وَ أَشَارَ إلَى صَدْرِهِ) لَوْ أَصَبْتُ لَهُ حَمَلَةً!

«آه! (متوجّه باش!) در اينجا عِلمى است متراكم و أنباشته شده (و با هَيهُنَا حضرت إشاره به سينه شريف كرده و فرمودند:) اى كاش حاملينى براى اين علم مى‌يافتم!» أفرادى كه بتوانند علم مرا حمل كنند و به آنها بياموزم. چه كنم، كه علم در اينجا انباشته شده و حَمَله نمى‌يابم! كسى نيست كه اين علم مرا ياد بگيرد و أخذ كند!.

بيان چهار دسته از علماء كه قابل تعليم علوم حقيقيّه نيستند

بَلَى أَصَبْتُ لَقِنًا غَيْرَ مَأْمُونٍ عَلَيْهِ، مُسْتَعْمِلا ءَالَةَ الدِّينِ لِلدُّنْيَا، وَ مُسْتَظْهِرًا بِنِعَمِ اللَهِ عَلَى عِبَادِهِ، وَ بِحُجَجِهِ عَلَى أَوْلِيَآئِهِ.