مى گفتيم، مى گفتند: ما با شما هم عقيده هستيم، ما هم با شما اختلافى نداريم، ما هم همين حرفى كه شما مى زنيد، مى زنيم در مقام بيان اينطور با آدم حرف مى زدند اما بعد معلوم شد كه دلهاى اينها مريض بوده و على رغم ظاهر نيكشان دلهاى چركين و سياه و نفاق آميز داشتند، آن روز مؤمنين مى گويند: عجب است كه چه قسمى مى خوردند، اينها همانها هستند أَ هؤُلاءِ الَّذينَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ‌ (آنها همينها هستند، آنهائى كه به خدا سوگندهاى سخت و غليظ مى خوردند) إِنَّهُمْ لَمَعَكُم‌ قسم مى خوردند كه با شما هستيم و با شما هم عقيده و هم فكريم.

حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ‌ (پوچ و بيهوده و نابود شد كارهائى كه كرده بودند.) فَأَصْبَحُوا خاسِرين‌ (و سخت زيانكار شدند.)

اين آيات تا اينجا در رابطه با ارتباطات خارجى بود.

ب ارتباط داخلى‌

در ادامه همان آيات راجع به ارتباطات داخلى دقت كنيد، يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا[1] (اى كسانيكه ايمان آورديد) مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دينِه‌ (اگر شما از دين خود بازگرديد)، اگر اين بار رسالت و مسئوليتى راكه با ايمان به خدا پذيرفته بوديد از دوشتان به زمين بگذاريد و آنرا به سر منزل نرسانيد خيال نكنيد كه اين بار به منزل نخواهد رسيد كه اين تصور باطلى خواهد بود بلكه اين افتخار نصيب جمعيتى ديگرى خواهد شد كه اين بار را به منزل برساند مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دينِه‌ (هركه از شما از دين خود باز گردد و مرتد شود) فَسَوْفَ يَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ‌ (خداى متعال جمعيتى را پديد خواهد آورد كه خود خدا آنها را دوست مى دارد) وَ يُحِبُّونَه‌ (آنها هم خدا را دوست دارند) آيا ما جزو آنهائى هستيم كه خدا را دوست دارند؟ آيا اينكه گاهى اوقات كلماتى ميگوئيم كه دوست داشتن خدا از آن‌

[1] - مائده 54.