(و خدا مردمان ستمگر را هدايت نخواهد كرد.)

الف- ارتباط خارجى‌

فَتَرَى الَّذينَ فى قُلُوبِهِمْ مَرَض‌[1] (آن كسانيكه در دلهايشان بيمارى است (بيماردلان) آنها را مى بينى‌ يُسارِعُونَ فيهِم‌ (در ميان جبهه دشمنان دين مى شتابند) قناعت نمى كنند به اينكه بروند طرف آنها بلكه مى شتابند، قناعت نمى كنند به اينكه تا به نزديكشان بروند بلكه تا آن اعماق جبهه شان ميروند و اگر بپرسى چرا اينقدر با دشمن دين و باكسى كه مى دانى ضد دين است مى سازى و چرا با آنها ضديت كه نمى كنى هيچ، دوستى هم بخرج مى دهى در جوابت چنين گويد:

يَقُولُونَ نَخْشى أَنْ تُصيبَنا دائِرَه‌ (مى گويند: مى ترسم برايمان دردسرى درست شود و مى ترسيم اسباب زحمتى برايمان درست شود.) ببينيد چه كلمات آشنايى است خدا در جواب اينها مى فرمايد: فَعَسَى اللَّهُ أَنْ يَأْتِىَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِه‌ (اميد است كه خدا پيروزى را نصيب جبهه مؤمن كند يا يك حادثه اى را از پيش خود بسود آنها پديد آورد) و وقتى اين كار شود فَيُصْبِحُوا عَلى ما أَسَرُّوا فى أَنْفُسِهِمْ نادِمين‌ (آنوقت اين بدبختيهائى كه با آنها ساخته بودند پشيمان شوند.)، رو سياه شوند، بگويند ديدى چه غلطى كرديم اگر مى دانستيم كه جبهه مؤمن اينطور پيروزمند و نيرومند خواهد شد بادشمن دين و دشمن خدا نمى ساختيم، خودمان را بى آبرو نمى كرديم‌ وَ يَقُولُ الَّذينَ آمَنُوا[2] بعد از آنكه آنها خودشان را مفتضح كردند و با دشمنان ساختند، آن كسانيكه ايمان آورده اند مى گويند: أَ هؤُلاءِ الَّذينَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ إِنَّهُمْ لَمَعَكُمْ‌ مؤمنين همينها بودند، اين چهره هاى خوش ظاهر و موجه كه با سوگندهاى غلاظ و شداد قسم مى خوردند كه ما با شما هستيم و هر وقت با آنها حرف مى زديم يا چيزى‌

[1] -. مائده 52

[2] - مائده 53.