داراى يك ديد ديگرى باشد، بايد از هيچ چيز در راه خدا نهراسد، بايد اگر لازم شد خودش راهم فداكند ما اسم يك چنين موجودى را چه مى گذاريم؟ امام، امام يعنى آن حاكم و پيشوائى كه از طرف پروردگار درآن جامعه تعيين مى شود مثل همانكه خداى متعال به ابراهيم فرمود: إِنِّى جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماما[1] يعنى من تورا براى مردم امام قرار دادم، اما اينكه مى گوئيم امام بايد از طرف خدا تعيين شود و به دو گونه است: يا خدا به نام و نشان معين مى كند مثل اينكه پيامبر امير المؤمنين، امام حسن وامام حسين و بقيه ائمه را معين كرد. يك وقت هم خداى متعال امام را به نام، معين نمى كند بلكه تنها به نشان معين مى كند مثل فرمايش امام (عليه السلام) كه فرمود:

فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوه‌[2] در اين روايت، امام (عليه السلام) خصوصيات و نشانهاى يك امام را تعيين فرموده بدون اينكه نام او را معين و مشخص كرده باشد هر كس كه اين نشان بر او تطبيق كرد آن امام مى شود منظورم كلمه امام است كه مى خواستم برايتان معنى كنم امام يعنى پيشوا، يعنى حاكم، يعنى زمامدار، يعنى آنكسى كه هرجا او ميرود، انسانها دنبالش مى روند كه بايد از سوى خدا باشد، عادل بادش منصف باشد، با دين باشد، با اراده باشد، و از اين قبيل حرفهائى كه در زمينه امامت هست كه حالا در آن مقام نيستيم. پس اصل ولايت قرآنى وجود امام را ايجاب مى كند و اگر اين پيكر بزرگ كه اسمش امت اسلامى است بخواهد زنده و موفق و هميشه پايدار باشد بايد ارتباطش با اين مركز و با اين قلب متحرك و پرهيجان و هميشه مستحكم و نيرومند برقرار باشد (درست دقت كنيد).

پس بُعد ديگر ولايت يعنى ارتباط مستحكم و نيرومند هر يك از

[1] - بقره، 124.

[2] - الإحتجاج على أهل اللجاج، ج 2، ص: 458.