آزادى تكوينى انسان در عالم آفرينش است و او مى‌تواند هرچه را مى‌خواهد برگزيند حتى اگر باطل و ناصواب باشد.

از سوى ديگر، حكمت الهى اقتضا مى‌كند كه ابزار لازم براى گزينش حق را در اختيار انسان آزاد قرار دهد:

و جعل لكم السّمع و الأبصار و الأفئدة لعلّكم تشكرون‌[1]؛

و براى شما گوش‌ها و چشم‌ها و دل‌ها قرار داد، باشد كه سپاس‌گزارى كنيد.

چشم و گوش و عقل، ابزار شناخت حق از باطلند و چون اين ابزار در اختيار انسان قرار داده شده است، انتخابى از انسان پذيرفته است كه انتخاب درست و حق باشد.

به همين منظور انسان در عين آزادى تكوينى، به گزينش احسن توصيه شده است:

فبشّر عباد* الّذين يستمعون القول فيتّبعون أحسنه‌[2]؛

پس بشارت بده به آن بندگان من كه به سخن گوش فرا مى‌دهند و بهترين آن را پيروى مى‌كنند.

در مرحله بعد، سخن و پيام احسن نيز معرفى مى‌گردد تا هيچ ابهامى وجود نداشته باشد بدين صورت كه:

و من أحسن قولا ممّن دعآ إلى اللّه و عمل صالحا و قال إنّنى من المسلمين؛

اراده تكوينى خداوند كه بر آزادى بدون قيد و شرط انسان تعلق گرفته است، در بعد تشريع و انتخاب عقيده، انسان را موظف به گزينش دين حق كه همان اسلام است مى‌نمايد و جز آن را از او نمى‌پذيرد:

و من يبتغ غير الإسلام دينا فلن يقبل منه‌[3]؛

و هر كه جز اسلام، دينى [ديگر] جويد هرگز از وى پذيرفته نشود.

[1] - نحل( 16) آيه 78 و ر. ك: سجده( 32) آيه 9.

[2] - زمر( 39) آيات 17- 18.

[3] - آل عمران( 3) آيه 85 ور. ك: آيه 19:\i إنّ الّذين عند اللّه الإسلام.\E