گزيده مطالب‌

1. آيات فراوانى ولايت تشريعى پيامبرانى چون حضرت داود، ابراهيم و پيامبر اسلام را اثبات مى‌نمايد.

2. ولايت تشريعى بر سه قسم است: مرجعيت دينى، قضاوت و زعامت سياسى.

3. به دلايل قطعى عقلى و نقلى، اصل عدم ولايت، در مورد پيامبران الهى استثنا خورده است. پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله، از اقسام سه‌گانه ولايت تشريعى، به عنوان سه منصب الهى، برخوردار بوده است.

4. به اعتقاد شيعه دومين استثنا بر اصل عدم ولايت، ولايت امامان معصوم عليهم السّلام است. امامت به عنوان استمرار نبوت- منهاى وحى‌پذيرى- است و آيات و روايات متعددى بر آن دلالت دارند.

5. از آن‌جا كه وجوب اطاعت از او لو الامر در آيه 95 سوره نساء، مقيّد به قيدى نشده است، جز با فرض عصمت تناسب ندارد؛ زيرا وجوب اطاعت مطلق از فرد غير معصوم، معقول نيست. به اعتقاد مفسران شيعى منظور از او لو الامر، امامان معصومند، زيرا براى هيچ‌كس جز آنان ادعاى عصمت نشده است.

6. ويژگى‌هاى امام عبارتند از: عصمت، علم به غيب و انتصاب.

7. اختلاف اساسى امامت با خلافت در مسئله انتصاب يا انتخاب است. امامت انتصابى مستند به چند اصل است: اول، نياز بشر به رهبرى معنوى و هدايت ربانى در كنار رهبرى سياسى؛ دوم، لزوم نصب و دخالت وحى در رهبرى معنوى و سوم، عدم امكان تفكيك ميان رهبرى معنوى و رهبرى سياسى. بر اين اساس، حكومت از فوع امامت بوده و تنها طريق مشروعيت آن نصب مى‌باشد. بيعت يا انتخابات نيز طريق معقول تحقق آن است.