پنج. نقد تاريخى‌

با پيدايش جريان نقد تاريخى‌ كتاب مقدس، مطالعات گسترده‌اى درباره اين كتاب آغاز گشت. نظريه‌اى كه در اين دوره درباره تورات مطرح شد و به تدريج به صورت امرى مسلم درآمد، نظريه «منابع تورات» است. اسفار پنج گانه تورات از چهار منبع، كه در زمان‌هاى گوناگون به وجود آمده‌اند، تركيب شده‌اند.

اين چهار منبع عبارتند از:

منبع «يهوه‌اى») Jahwist (منبع الوهيمى) Elohist (منبع كاهنى) Pristly (منبع تثنيه‌اى) Deuteronomy (.

از ميان اين چهار منبع، منبع يهوه‌اى از همه قديمى‌تر است كه در زمان داود عليه السلام (1015- 975 ق. م) و سليمان عليه السلام (975- 933 ق. م) نوشته شده است.

منبع الوهيمى پس از حضرت سليمان عليه السلام و تجزيه كشور به شمال و جنوب در بخش شمالى نوشته شده است. منبع تثنيه‌اى در «يوشيّا» (640- 609 ق. م) نوشته شده است. آخرين منبع به لحاظ تاريخى، منبع كاهنى است كه در دوره اسارت بابلى نوشته شده است.

بنابراين، نويسنده نهايى تورات پس از دوره اسارت بابلى، يعنى پس از سال 538 ق. م از تركيب اين منابع تورات كنونى را به وجود آورده است‌[1].

امروزه حتى بيشتر سنتى‌هاى يهودى و مسيحى اين را قبول كرده‌اند كه نويسنده تورات نمى‌تواند حضرت موسى عليه السلام باشد.

توماس ميشل، كه از فرقه سنت‌گراى «ژزوئيت» مسيحى است، بر آن است كه تورات پنج قرن قبل از ميلاد و به دست نويسنده‌هايى ناشناس نوشته شده است.

[1] - الخورى بولس الفعالى، المدخل الى الكتاب المقدس، ج 2، ص 16- 39