4- 4. برخى از ماجراها در تورات آمده‌اند كه تا پس از وفات حضرت موسى عليه السلام ادامه داشته‌اند. در سفر «خروج»، 6: 35 آمده است: «و بنى‌اسرائيل مدت چهل سال منّ مى‌خوردند تا به زمين آباد رسيدند؛ يعنى تا به سر حد كنعان داخل شدند، خوراك ايشان منّ بود». و «و بنى‌اسرائيل در زمان يوشع‌بن نون عليه السلام وارد كنعان شدند»[1].

همچنين در سفر «پيدايش»[2]، آمده است: «اينانند پادشاهانى كه در زمين ادوم سلطنت كردند، قبل از آنكه پادشاهى بر بنى‌اسرائيل سلطنت كند»[3].

4- 5. با وضوح تمام از آنچه ذكر خواهد شد، به دست مى‌آيد كه موسى نويسنده اسفار پنجگانه نيست، زيرا پس از عبارت سفر تثنيه كه «موسى اين تورات را نوشت»، مورخ مى‌افزايد: «موسى آن را به احبار داد و از آنان خواست در اوقات معلومى آن را براى تمامى مردم قرائت كنند». اين عبارت نشان مى‌دهد كه تورات مى‌بايست حجمى خيلى كمتر از اسفار پنج گانه داشته باشد تا آنان بتوانند تمامى آن را در يك مجلس بخوانند، به صورتى كه همه آنان نيز آن را بفهمند»[4].

اسپينوزا در پايان نتيجه مى‌گيرد كه اسفار پنج گانه پس از تبعيد بابلى و به احتمال قوى به دست عزراء نوشته شده‌اند[5].

[1] - يوشع، 5: 12

[2] - 36: 31

[3] - همان، ص 94- 95

[4] - همان، ص 95- 97

[5] - همان، ص 101