ابن هجر هيثمى گفته است:

«اعتقاد به وجود مهدى منتظر، بنابراين احاديث صحيح امرى لازم است. عيسى و دجّال در زمان او ظاهر مى‌شوند و هر جا «المهدى» به‌طور مطلق آورده شود، مراد او است»[1].

ابن خلدون- در عين انكار احاديث مهدى- مى‌گويد:

«مشهور بين همه مسلمانان، در همه عصرها اين است كه به يقين در آخر الزمان، فردى از خاندان نبوت ظهور مى‌كند، دين را مدد مى‌رساند و عدل را مى‌گستراند. مسلمانان از او پيروى مى‌كنند و به همه كشورهاى اسلامى، حاكم مى‌شود. او مهدى نام دارد»[2].

ابن ابى الحديد مى‌نويسد:

«ميان همه فرقه‌هاى مسلمين اتفاق قطعى است كه عمر دنيا و احكام و تكاليف پايان نمى‌پذيرد، مگر پس از ظهور مهدى»[3].

بر اين اساس باورداشت مهدويت، امرى ضرورى و بايسته است و انكار آن به معناى نپذيرفتن روايات منقول از پيامبر اسلام است.

در احاديث و روايات زيادى- به خصوص در احاديث اهل سنت- از حضرت مهدى با عناوين زير ياد شده است: خليفه در پايان امت من،[4] امير در پايان فتنه‌ها و انقطاع زمان،[5] مالك و فرمانرواى زمين،[6] پادشاه و فرمانرواى انسان‌ها،[7] امام و پيشواى‌

[1]. متقى هندى، البرهان فى علامات مهدى آخر الزمان، ص 169.

[2]. عبد الرحمن بن محمد بن خلدون، مقدمه ابن خلدون،( بيروت: دار احياء التراث العربى، بى‌تا)، ص 367.

[3]. ابو حامد بن هبة اللّه بن ابى الحديد معتزلى، شرح نهج البلاغه،( قم: كتابخانه آيت اللّه نجفى مرعشى، 1404)، ج 2، ص 535.

[4].« يكون فى آخر أمتى خليفة»: متقى هندى، كنز العمال، ج 14، ح 38659؛ احمد بن حنبل شيبانى، المسند، ج 3، ص 5 و 38؛ سليمان بن ابراهيم قندوزى، ينابيع المودة،( قم: شريف رضى، 1375)، ج 2، ص 516.

[5].« يكون فى آخر الزمان عند تظاهر من الفتن و انقطاع من الزمن امير»: متقى هندى، كنز العمال، ج 14، ح 3873؛ جلال الدين سيوطى، العرف الوردى فى اخبار المهدى، ص 44.

[6].« حتّى يملك الارض رجل»: متقى هندى، كنز العمال، ح 38690؛ قندوزى حنفى، ينابيع الموة، ج 2، ص 563.

[7].« يملك الناس رجل من اهل بيتى»: طبرانى، المعجم الكبير، ج 10، ص 134- 135؛ متقى هندى، كنز العمال، ج 14، ح 38707.