نام کتاب : انقلاب اسلامی زمینه ها و پیامدها نویسنده : محمدی، منوچهر جلد : 1 صفحه : 21
نخستوزير، و عدهاى از مسئولين بلندپايه كشورى را به اتهام
سوءاستفاده مالى دستگير و روانه زندان كرد. متعاقباً حكومت نظامى اعلام شد و
اختيار اداره امور كشور به دست ژنرال مشرّف افتاد. او خود را رئيس اجرايى حكومت
پاكستان و متعاقباً رئيسجمهور خواند.
تانكها و واحدهاى زرهى در گوشه و كنار شهرهاى مهم مستقر شدند و همه
واحدهاى نظامى به حالت آمادهباش در آمدند و كشور در سكوت فرو رفت. اين نمونهاى
از شكل متعارف و شناختهشده كودتا بود. پديدهاى كه گاه با انقلاب مشتبه مىشود،
اما از دايره مفهومى آن خارج است. با اندكى تعمق در وقايعى كه در جريان كودتا رخ
مىدهد، مىتوان تمايز آن را از پديده انقلاب به خوبى درك كرد. كودتا برخاسته از
يك رشته فعاليتهاى توطئهآميز خارج از قاعده و قانون، توسط يك اقليت نظامى، در
برابر نظام حاكم مىباشد كه مردم در آن هيچگونه نقشى ندارند.
2. هزاران نفر در تظاهرات آرام در بلگراد پايتخت يوگسلاوى، مخالفت
خود را با ميلوسويچ، رئيسجمهور كشور ابراز داشتند. آنها با حمل پلاكارد و تكرار
شعارهايى بر ضد ميلوسويچ، خواستار كنارهگيرى وى از قدرت شدند. ميلوسويچ در كاخى
زرهى در مكانى نامعلوم به سر مىبرد و از ظاهرشدن در انظار پرهيز مىكرد. آخرين
حربه او براى آرام كردن اعتراضات مردمى، وعده انتخابات زودهنگام بود. چندى بعد
انتخابات برگزار شد و رقيب ميلوسويچ، به نام كوشتونيسكا به قدرت رسيد.
از مرور اين مثال كه نشاندهنده يك شورش است مىيابيم كه در شورش
بروز موج نارضايتى و طغيان موجب تغييراتى در مديريت نهادهاى سياسى مىگردد، ولى
منجر به زير و رو كردن و تغيير بنيادين آنها نمىشود؛ در شورش، تنها نفس تغيير
اهميت دارد نه نظام جايگزين آن.
3. جامعهاى كه هنوز از رژيم حاكم به طور كامل سلب اميد نكرده،
اميدوار است با اصلاحاتى شرايط حاكم بر جامعه را به نحوى تغيير دهد كه با كمترين
خسارت، خواستههاى خود را از طرق معمول در نظام، تأمين نمايد. اين حركت و تحول را
حركت رفرميستى ناميدهاند كه با تحول در درون نظام حاكم، در عين حفظ آن، تحقق
مىيابد. مثلًا نهضت مشروطيت اگر چه انقلاب ناميده شده، در واقع نهضتى رفرميستى
بود كه با حفظ سلطنت
نام کتاب : انقلاب اسلامی زمینه ها و پیامدها نویسنده : محمدی، منوچهر جلد : 1 صفحه : 21