نام کتاب : ادبيات سياسى تشيع نویسنده : آيينه وند، صادق جلد : 1 صفحه : 221
سخىّ و شجاع بود با شمشير ظهور نمود. امر به معروف و نهى از
منكر و طلب خون امام حسين عليه السّلام كرد. زياد منذر از ابو الجارود، روايت كرده
است كه گفت: وارد مدينه شدم و از هركس دربارهى زيد پرسش كردم، گفتند او حليف
القرآن است، يعنى پيوسته مشغول قرائت قرآن مجيد است. نيز از خالد بن صفوان نقل
كرده است كه او گفت: زيد از خوف خدا مىگريست، چندانكه اشك چشمش با آب بينىاش
مخلوط مىگشت.
مسعودى در مروج الذّهب گويد: زيد بن على با برادر خود ابو جعفر بن
على بن حسين امام باقر (ع) مشورت كرد، نظر وى اين بود كه به اهل كوفه اعتماد نكند
كه مردمى مكّار و حيلهگراند. به او گفت: «جدّت على (ع) در كوفه به شهادت رسيد،
عمويت حسن (ع) در آنجا مسموم شد، پدرت حسين (ع) آنجا شهيد شد. در كوفه و توابع آن،
خاندان ما را ناسزا گفتهاند». و آنچه را دربارهى مدّت حكومت بنى مروان مىدانست
و اينكه از پس آنها دولت عبّاسى مىرسد با او بگفت؛ ولى او (زيد) از تصميم خود
در كار مطالبهى حقّ بازنگشت. ابو جعفر بدو گفت: «برادر، مىترسم فردا در كناسهى
كوفه آويخته شوى.» پس از آن ابو جعفر با وى وداع كرد و گفت كه ديگر همديگر را
نخواهند ديد. زيد در رصافه پيش هشام رفته بود، وقتى مقابل او رسيد، جايى براى
نشستن نيافت و در آخر مجلس نشست و گفت: «هيچكس از تقوى بزرگتر نيست و هيچكس به
سبب تقوى كوچك نمىشود». هشام گفت: «اى بىمادر ساكت شو، تو كه مادرت كنيز بوده
است و داعيهى خلافت دارى». گفت: «اين سخن، سخت جوابى دارد كه اگر خواهى بگويم و
اگر خواهى خاموش باشم». گفت: «بگو» گفت: «مادران، مانع از اين نخواهند بود كه
مردان هدف بلند داشته باشند؛ مادر اسماعيل، كنيز مادر اسحاق صلّى اللّه عليهما و
سلّم بود ولى مانع از اين نشد كه خدا او را به پيغمبرى برگزيند و پدر قوم عرب كند
و از پشت او خير البشر محمّد صلى اللّه عليه و آله و سلم را برون آورد، به من چنين
مىگويى در صورتى كه من پسر فاطمه (س) و پسر على (ع) هستم». آنگاه بايستاد و شعرى
خواند.
پس از آن زيد سوى كوفه رفت و از آنجا خروج كرد و قاريان و اشراف شهر
با وى بودند.
يوسف بن عمر ثقفى با او جنگ كرد و چون جنگ گرم شد، ياران زيد
بگريختند و او با جماعتى اندك بهجا ماند و سخت بجنگيد و به تمثيل شعرى مىخواند
كه مضمون آن
نام کتاب : ادبيات سياسى تشيع نویسنده : آيينه وند، صادق جلد : 1 صفحه : 221