هنگامى‌كه بيع واقع شد، خريدار و فروشنده مادامى كه جدا نشده‌اند خيار (حق به‌هم زدن معامله) دارند؛ پس اگر ولو به يك قدم از هم جدا شدند و عرفاً جدا شدن با آن يك قدم صدق كرد، خيار از دو طرف ساقط مى‌شود و بيع لازم مى‌گردد. و اگر هردو از مجلس معامله جدا شوند ولى خودشان با هم باشند خيار باقى مى‌ماند. ج 1 ص 589

(225)

- ر. ك: صدر ماده 589.

دوم: در خيار حيوان‌

ماده 398: اگر مبيع حيوان باشد مشترى تا سه روز از حين عقد اختيار فسخ معامله را دارد.

هر كس حيوانى را بخرد براى او از وقت عقد تا سه روز خيار ثابت است. و در اينكه فروشنده نيز در صورتى كه ثمن حيوان باشد، اين خيار را داشته باشد اشكال است، بلكه نبود آن خالى از قوت نيست. ج 1 ص 589

مسأله 1- اگر مشترى در حيوان تصرفى كند كه نوعاً دلالت بر رضايت دارد وغالباً كشف از رضايت او مى‌كند، خيار او ساقط مى‌شود، مانند نعل زدن چهارپا و بريدن سم و چيدن مو و رنگ نمودن آن، بلكه و رنگ نمودن موى آن (بدون چيدن) و غير اينها، ولى هر تصرفى و انجام هر كارى جزء تصرفات كاشف از رضايت محسوب نمى‌شود مانند سوار شدن آن به مقدارى كه قابل توجّه نباشد و علف و آب دادن به آن. ج 1 ص 589

(450)

مسأله 2- اگر حيوان در مدت خيار تلف شود از مال بايع است؛ پس بيع باطل مى‌شود و مشترى اگر ثمن را به بايع داده به او مراجعه مى‌كند. ج 1 ص 589

(453)

مسأله 3- عيبى كه بدون كوتاهى مشترى در آن سه روز، در حيوان پيدا شود مانع فسخ و ردّ نمى‌شود. ج 1 ص 590

(453)

- ر. ك: صدر ماده 589.