4. رهبرى معصومى كه جانشين پيامبر شد و بهترين جانشين براى او بود.

با نگاهى گذرا بر آثار و رواياتى كه از آن حضرت شنيده شده و يا به نگارش و تدوين درآمده است، مى‌توان ميراث آن بزرگوار را كليه دستوراتى دانست كه به صورت خواندن و نوشتن به انسان‌ها و امت اسلامى عطا نموده است، در اين صورت قادريم آن‌چه را پيامبر اكرم به آنان ارائه داده به دو محور اصلى دسته‌بندى كنيم.

1. قرآن‌

2. سنّت‌

اين دو موهبت از اين‌جهت مشتركند كه هردو از الطاف الهى‌اند و پيامبر عظيم الشأن اسلام آن‌دو را به انسان، عرضه كرده، زيرا هردو وحى الهى بر قلب پيامبرى هستند كه هيچ‌گاه از سر هوا و هوس سخن نگفته است.

نخستين امتياز قرآن، شكل و محتوا (متن و مضمون) آن به‌شمار مى‌آيد كه باهم، از ناحيه خداى متعال است. بنابراين، تركيب آن نيز مانند مضمونش الهى و معجزه است زيرا گردآورى و تدوين آن- چنان‌كه از مسلّمات تاريخ است- در دوران خود رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم بوده كه متن آن به طور كامل و بدون تحريف به دست ما رسيده است.

اسناد تاريخى كه بر تدوين متن قرآن در زمان رسول اكرم صلّى اللّه عليه و اله و سلم دلالت دارد، اندك نيست و ما در اين‌جا تنها به دو متن قرآنى و غيرقرآنى اكتفا مى‌كنيم:

نخست: فرموده خداى متعال: